حفر چاه‌های آب ۱۵۰ تا ۳۰۰ متری در دشت‌ها!

به گزارش پایگاه خبری راد به نقل از ایسنا، محمد فاضلی با اشاره به اوضاع نابه‌سامان آب‌های زیرزمینی بیان کرد: منابع آب به هر دلیلی فراتر از توان اکولوژیک خود تحت فشار هستند. اوضاع آب‌های زیرزمینی و سطحی بسیار نامناسب است ولی نباید تصور کرد که اوضاع همه‌ی دشت‌ها به یک شکل است.

مشاور وزیر نیرو در همایش "الزامات پایدارسازی منابع آب؛ رویکردی جدید" که در آمفی  تئاتر دانشکده علوم پایه دانشگاه فردوسی برگزار شد، بیان کرد: ‌گفته می‌شود حدود ۹۰ درصد مصرف آب در بخش کشاورزی است، حدود چهار درصد در صنعت و مابقی جزو مصارف خانگی محسوب می‌شود؛ پس صرفه‌جویی در مصارف خانگی معقول نیست و باید به اصلاح سیستم کشاورزی ‌پرداخت.

این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: اما واقعیت این است که میزان مصرف آب در هرنقطه کشور متفاوت است. به طور مثال در استان تهران عمده‌ترین مصرف آب مربوط به قسمت خانگی و شرب است. حتی در این استان مصارف کشاورزی نیز به قسمت شرب و خانگی تخصیص یافته است. اگر وضعیت همه دشت‌ها و استان ‌ها را یکسان در نظر بگیریم، عواقب خطرناکی خواهد داشت.  

وی آب را یک واقعیت چندبعدی دانست و گفت: به طور مثال کسانی که خواهان توجه بیشتر به روی آب مورد مصرف کشاورزی هستند تصور می‌کنند آب مورد مصرف خانگی با آب مورد مصرف کشاورزی یکسان است، در صورتی که چنین نیست. 

فاضلی مطرح کرد: مسئله آب در ایران تحلیل نشده ‌است. اگر ارتباط آن با اقتصاد سیاسی آب و انرژی را بررسی کنیم، شما نمی‌توانید از اقتصاد آب بگذرید.

وی ادامه داد: قیمت‌گذاری دو مقوله آب و انرژی ملاحظات سیاسی دارد. همه سیاست مداران در نظر می‌گیرند که قیمت آب و انرژی چه میزان تاثیری در محبوبیت و میزان رای آنان خواهد داشت. گاهی بیان کرده‌ام که کاش مقامات به صورت تک‌دوره‌ای تصدی پست‌ها را داشته‌باشند؛ چون مقامات به صورت دو دوره‌ای دیگر تن به هیچ کاری که حضور در دوره‌ی دوم آنان را به مخاطره بیندازد نخواهند داد.

مشاور وزیر نیرو در خصوص ساختار ناصحیح سازمان‌ها مطرح کرد: ما صنایعی ایجاد کرده‌ایم که مبنای آن‌ها بر آب تقریبا مجانی نهاده شده است. کشاورزی ایجاد کرده‌ایم که بر مبنای آب و برق تقریبا مجانی نهاده شده ‌است. این یعنی چسبندگی  صنایع و تولیدات به قیمت‌های غیرواقعی و تقریبا مجانی و نوعی وابستگی به مسیر ایجاد کرده است. سازمانی داریم که تنها با این رویه‌ها، سیستم‌ها و قیمت‌ها قادر به کار کردن است. 

وی خاطرنشان کرد: وقتی به ما گفته می‌شود صرفه‌جویی کنید، یعنی در الگوی استاندارد مشغول به مصرف هستید و حالا از شما خواسته می‌شود در الگوی استاندارد کم‌تر مصرف کنید.  یعنی الگوی مصرف در کشور زمانی به طور مثال به ازای هر خانوار ۲۰ متر مکعب در روز است، صرفه‌جویی یعنی این ۲۰ متر مکعب به ۱۸ متر مکعب برسد. اما زمانی که روزانه ۲۸ متر مکعب مصرف روزانه است، یعنی کشور در حالت بدمصرف قرار دارد. اگر ۲۸ متر مکعب به ۲۰ متر مکعب تبدیل شد، تازه به حالت استاندارد رسیده‌ایم. کشور ما در این رابطه به شدت بد مصرف است.

مشاور وزیر نیرو با اشاره به اغراق‌های صورت گرفته در زمینه تغییرات اقلیمی بیان کرد: ما تغییر اقلیم و کاهش بارندگی را سپر تمام ناکارآمدی خود کرده‌ایم و بدتر از آن عده‌ای جهت جا انداختن موضوعاتی در جامعه استفاده می‌کنند. اما واقعیت آن است که به استثناء سال ۱۳۹۷، نسبت به ۵۰ سال گذشته و ۱۰ سال اخیر تنها ۱۴ درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم. آیا کشوری با ۱۴ درصد کاهش بارندگی باید وضعیت چنینی داشته باشد؟

فاضلی خاطرنشان کرد: نکته هشدارآمیز آن است که این تغییر اقلیمی رو به تداوم است.  به همین خاطر است که برخی در وزارت نیرو از واژه بحران آب استفاده نمی‌کنند چون بحران ویژگی یک لحظات کوتاه است. وضعیت آب به خودی خود دچار وضعیت بحرانی نیست اما نتایج آن بحرانی است. کم‌آبی ویژگی این اقلیم است. 

این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: بدخیمی آب در ایران به دلیل نقصان سنجش داده‌های پایه‌ای منابع آب به شدت بد شده است. اگر استرالیا زمانی ۴۰۰ میلیون دلار خرج کردند و سنجش داده‌های یایه‌ای خود را حل کردند، برای ما انجام این امر پرهزینه خواهد بود. 

مشاور وزیر نیرو گفت: باید توجه کرد که آب هویتی محلی و توامان ملی دارد. محلی به این معنا که در تهران مصرف خانگی دارد و در خراسان بیشتر مصارف کشاورزی دارد. اوضاع آب مازندران با فارس متفاوت است. در رویکرد جدید نباید یک راهکار برای تمام کشور داشت. از این جهت فعالان محیط زیست بسیار با اهمیت هستند زیرا مسئله آب را محلی می‌سازند اما بایستی توجه کرد که مسئله آب در ایران تمرکززدایی نیست. تصمیمات آب در پایتخت گرفته می‌شود و اقتصاد سیاسی آب به شدت تحت تاثیر سیستم تمرکزگرا تهران است. بعد غیر فنی آب را در این رویکرد به شدت بایستی جدی گرفت. 

فاضلی با اشاره به اهمیت دو مقوله آب و برق اظهار کرد: امور اجتماعی آب و برق را باید جدی گرفت. ابتدا بایستی توجه کرد که آب و برق با یکدیگر در ارتباط اند و باید با یکدیگر تحلیل شوند. باید دانش‌های انسانی مانند اقتصاد و جامعه‌شناسی در این رویکرد پروبال بگیرند و این به آن معنا نیست که دوران مهندسان تمام شده است. 

فاضلی با تاکید بر اینکه باید درباره آب محتاطانه سخن بگوییم و از به کار بردن سخنانی مانند جنگ آب خودداری کنیم، افزود: جنگ آب چیزی را حل نمی‌کند. مردم یا می‌ترسند، یا مسئله امنیتی شده که یک سری مجبور به سکوت خواهند شد و یا عده‌ای با آن دیده خواهند شد. 

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی مطرح کرد: اما بیان پیاپی جنگ آب مورد دیگری را نیز در پی خواهد داشت و آنکه این واقعیت دچار عادی‌سازی خواهد شد. هرگاه عده‌ای به جنگ آب متمایل شوند، شما ذهن‌ها را برای آن آماده ساختید. آن‌وقت عده‌ای تصور می‌کنند که از جایی باید بر روی یکدیگر اسلحه بکشیم. 

مشاور وزیر نیرو ادامه داد: باید به شدت از قرار دادن مسئله آب بر مسائل سیاسی، مذهبی و قومیتی خودداری کنیم. یک عده آگاهانه از این کار جهت رسیدن به مطلوبیت‌های خویش استفاده می‌کنند.