به گزارش نماد برتر، از مدت ها قبل گمرک اعلام کرد که بیش از ۲۰۰ هزار تن برنج از سال گذشته در گمرک و بنادر دپو شده و با وجود اینکه اظهار شده است به دلیل مسائل ارزی امکان ترخیص ندارد. این در حالی بود که گزارش گمرک نشان داد واردات برنج در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تا ۵۰ درصد نیز کاهش داشته که این آمار می توانست بیانگر کمبود برنج های وارداتی در بازار باشد.

مسئولان گمرک بارها اعلام کرده بودند که مانع اصلی در ترخیص برنج های دپو شده عدم صدور کد رهگیری از بانک بوده و در این حالت مجوز ترخیص ندارند.

** برنج ها فاسد شد، کاری کنید

اما در مدت اخیر بارها فعالان حوزه واردات برنج به ویژه در انجمن واردکنندگان این محصول از عدم تخصیص ارز و تأمین آن از سوی بانک مرکزی گله کرده بودند و نسبت به تبعات آن هشدار دادند؛ به طوری که چندی پیش مختاریانی - نایب رئیس انجمن واردکنندگان برنج - با انتقاد از عدم شفافیت سیاست مسئولان در واردات برنج گفته بود که با عدم تخصیص و تأمین ارز از سوی بانک مرکزی در سال گذشته تاکنون اعتبار آن ها نزد تجار خارجی زیر سوال رفته است.

وی البته در مورد فساد برنج هم اعلام کرده بود که حداقل یک سال است که برنج های وارداتی در کانتینرها یا انبار در بنادری که فضای گرم و مرطوبی دارند باقی مانده و به سمت فاسد شدن رفته است در حالی که در این یک سال آهن هم از بین می رود چه برسد به برنج.

از سوی دیگر روحانی -نایب رئیس اتاق بازرگانی بندرعباس - نیز نسبت به عدم شفافیت سیاست بانک مرکزی انتقاد کرده و اعلام کرده بود که در شرایط موجود برنج ها در گمرک و بنادر رو به فساد خواهد رفت.

** مشکل کمبود برنج یکدفعه حل شد!

اما اخیرا و در حالی که انتقادات نسبت به وضعیت واردات برنج ادامه دارد مسیح کشاورز -رئیس انجمن واردکنندگان برنج -در رابطه با برنج های وارداتی گفته که مشکل کد تخصیص برنج برطرف شده و دیگر مانعی در این رابطه وجود ندارد و از سوی دیگر اعلام کرده که دیگر تمایلی برای ترخیص برنج از گمرک ندارند، چرا که قیمت آن در حال حاضر با قیمت برنج داخلی برابری کرده و کسی حاضر به خرید برنج های خارجی از آن ها نیست.

وی البته در مورد فاسد شدن برنج ها اعلام کرده که برنج ها اکنون سالم هستند و دو سال برنج ها تاریخ انقضا دارند و چون برنج های دپو شده یک سال پیش وارد شدند هنوز فاسد نشدند.

اما اظهارات رئیس انجمن واردکنندگان برنج در حالی مطرح می شود که نقض مسائل مطرح شده از سوی وی در مصاحبه های چندی پیش است زمانی که کشاورز اعلام کرده بود حدود ۲۴۰ هزار تن برنج در گمرک وجود دارد که بخشی از آن به صورت درصدی ترخیص شده اما کد تخصیص ارز نگرفته و منتظر دریافت کد برای واردات برنج به داخل کشور هستند.

وی در آن زمان با انتقاد از عملکرد ارزی برای ترخیص برنج های وارداتی گفته بود که برنامه ای که برای واردات برنج باید اجرایی می شده، نشده و کاهش ۵۰ درصدی داشته است و عواقب آن را کمبود و گرانی برنج در بازار داخلی اعلام کرده و تأکید داشت که برنج به عنوان دومین کالای استراتژیک است و برنج های وارداتی در سبد اقشار آسیب پذیر جایگاه خاصی دارد که باید در رابطه با ترخیص آن ها تسریع شود.

رییس انجمن واردکنندگان برنج  این را هم گفته بود که متأسفانه کمبود و گرانی برنج خارجی در داخل به دلیل مشکل صدور کد تخصیص ارز و رسوخ در بنادر است ولی اخیرا به یکباره موضع وی تغییر کرده و اعلام کرده که باید برنج ها به دلیل عدم به صرفه بودن در گمرک باقی بماند.

**چند نکته قابل تامل در مورد ترخیص برنج

اما چند نکته در رابطه با اعلام مواضع در مورد برنج مطرح است؛ اول اینکه فاسد شدن برنج های وارداتی و اینکه آیا تاکنون رو به فساد رفته و یا تا یک سال دیگر امکان ماندگاری در گمرک و بنادر را با توجه به شرایط آب و هوایی دارند یا خیر موضوعی است که پیش از این ارونقی -معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران- گفته بود که باید این تشخیص از سوی مسئولان مربوطه از جمله وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد صورت بگیرد.

در مورد کد تخصیص ارز نیز که اعلام شده مشکل آن برطرف شده است، این نکته قابل توجه است که گمرک با صدور کد تخصیص امکان ترخیص برنج های وارداتی را نخواهد داشت.

طبق اعلام معاون فنی گمرک با تخصیص ارز هیچ کالایی قابل ترخیص از گمرکات نبوده و فقط ارائه کد رهگیری بانک است که مجوز ترخیص را خواهد داد بنابراین در این شرایط حل مشکل کد تخصیص هم موجب ترخیص حتی یک کیلو از برنج های وارداتی نمی شود.

از سوی دیگر باید توجه داشت تا پیش از این با وجود مصوبه شورای عالی امنیت ملی برای ترخیص درصدی کالای اساسی از جمله برنج ،با توجه به اینکه احراز و اعلام اینکه ثبت سفارشی در صف تأمین ارز است یا خیر، به عهده بانک‌های عامل است، این بانک‌ها براساس بخشنامه بانک مرکزی از صدور گواهی مبنی بر قرارگیری کالا در صف تامین ارز امتناع کرده و امکان ترخیص درصدی از محموله‌های کالاهای وارداتی وجود نداشته است.

**گمرک چه می کند؟

در شرایط پیش آمده و در حالی که انجمن وارد کنندگان برنج اعلام می کند آن ها را می خواهد برنج ها را در گمرک رها کرده و فعلا نسبت به ترخیص آن اقدام نکند آن هم در شرایطی که این کالاها از مدتی پیش به گمرک اظهار شده اند ، مشخص نیست مسئولان گمرک در مورد برنج هایی دپو شده که تا همبن چندی پیش گفته می شد کمبود آن به دلیل عدم ترخیص از عوامل گرانی در بازار است، چه تصمیمی می گیرد.