تحریم آمریکا یا بروکراسی ایران؛ فرار سرمایه‌گذاران خارجی از کدام بود؟

به گزارش پایگاه خبری راد، پس از برجام سرمایه‌گذارانی از آلمان، ترکیه، فرانسه و ایتالیا راهی ایران شدند و توافق‌هایی در سطح وزارتخانه با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران برای ساخت هتل در یک دوره زمانی مشخص داشتند، سرمایه‌گذارانی از کویت و قطر نیز گروه‌های ارزیابی را به بازار ایران راهی کرده بودند که تا دو سال پس از برجام هم نتایج مستندی از حضور و سرمایه‌گذاری آن‌ها اعلام نشد، به گفته معاون اسبق سرمایه‌گذاری این سازمان، شاید در بین همه سرمایه‌گذاران خارجی که به بازار ایران فکر کرده بودند، تُرک‌ها که پیشینه حضور در ایران را داشته‌اند، قطعی‌ترین سرمایه‌گذاری را در این مدت انجام دادند، البته فقط در بخش هتل آن هم با شرکایی ایرانی.

اما علیرضا خائف ـ عضو کمیسیون گردشگری اتاق تهران ـ پاییز سال گذشته درحالی به غیبت سرمایه‌گذاران خارجی در بازار گردشگری ایران اشاره کرده بود که علی‌اصغر مونسان مردادماه همان سال در یک سخنرانی در زنجان از جذب ۴۳۰ میلیون دلار سرمایه‌گذار خارجی در مدت چهار سال خبر داده بود.

خائف گفته بود: «برخی سرمایه‌گذاران خارجی از ورود به بازار ایران می‌ترسند، چراکه تضمینی برای ضمانت سرمایه‌ی آن‌ها وجود ندارد. »

محمدعلی فرخ‌مهر ـ نایب رییس جامعه هتلداران ایران ـ نیز در نشستی با رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری  به شرایط سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری پس از برجام اشاره کرده و گفته بود که «از آن سرمایه‌گذاران خارجی که بعد از برجام گروه‌گروه راهی ایران شده بودند، خبری نیست و هیچکدام برای ساخت هتل در ایران دست به کار نشده‌اند. »

مونسان هم پیش از آن‌که بخش خصوصی اوضاع سرمایه‌گذاری خارجی را تشریح کند، با وجود آن‌که آماری کلی از حجم سرمایه‌گذاری خارجی بدون اشاره به پروژه‌های به سرانجام رسیده، داده بود، در سخنرانی زنجان به نکاتی اشاره کرد که نشان می‌داد به مشکلات سرمایه‌گذاری واقف است. او گفته بود: «سرمایه‌گذاران درشرایطی در بوروکراسی‌های اداری گیر می‌کنند و گاهی با نگاه تنگ‌نظرانه مواجه می‌شوند که استان‌ها صرفا با تکیه بر بودجه دولتی، از رشد رو به جلو نمی‌توانند برخوردار شوند. »

هرچند که او توقف جریان سرمایه گذاری خارجی را آن‌چنان که بخش خصوصی تشریح کرده، تایید نکرده و گفته بود: «کسی صحبت از توقف جریان سرمایه‌گذاری نکرده است. سرمایه‌گذار خارجی متناسب با همه بخش‌های کشور اقدام می‌کند. به هر حال ما گرفتاری‌هایی در حوزه تحریم و تعاملات بانکی داریم که اثرگذار بوده، اما با اقدامات اخیر دولت و تبادلات بانکی که هر روز افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاری خارجی نیز رونق پیدا می‌کند. »

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که پس از برجام دیدارهای فشرده‌ای با هیات‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در گردشگری بویژه هتل داشت، هیچ‌گاه اطلاعات شفافی درباره سرانجام آن توافق‌ها که در برخی موارد مکتوب و به عنوان سند امضاء شده بود، ارائه نکرد. اکنون با چرخش سیاسی آمریکا و تردیدهای اروپا برای ادامه همکاری با ایران، پرسش این است که وضعیت و سرانجام سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری که همواره تحت تاثیر نظام بروکراسی و شیوه سنتی سرمایه‌گذاری و مدیریت گردشگری در ایران، در موارد نادری به خط پایان رسیده است، چه خواهد شد؟

محمد محب خدایی ـ معاون گردشگری که همزمان سرپرستی معاونت سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ را دارد، در این‌باره به ایسنا گفت: هرچند شاهدیم برخی سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه نفت، کشتیرانی و خودرو به خاطر تحریم‌ها و تهدیدهای آمریکا درحال خروج از کشور هستند، اما درباره گردشگری فعلا نمی‌توانیم نظر بدهیم، باید ببینیم شرایط چگونه می‌شود و سپس وضعیت را تشریح کنیم.

او بدون آن‌که وضعیت حال حاضر آورده‌های مالی خارجی‌ها در بخش گردشگری را اشاره کند، از تغییر رویه در سرمایه‌گذاری خبر داد و اظهار کرد: پی‌گیریم سهم سرمایه‌گذاری گردشگری در استان‌ها افزایش پیدا کند. به همین منظور اختیارات را به استانها تفویض می‌کنیم تا موافقت اصولی را برای طرح‌های سرمایه‌گذاری صادر کنند و پروسه طولانی بروکراسی کوتاه شود.