14:48 | جمعه 10 فروردين 1403
Research Analysis Debriefing Day
کارگزاری یا سازمان بورس...

1399/12/06 09:17

چه کسی مقصر است!

کارگزاری یا سازمان بورس...

نماد برتر - بر اساس اطلاعات رسیده به نماد برتر، مشکلاتی درخصوص خرید و فروش اوراق تبعی در سامانه‌های کارگزاری مفید رخ داده که باعث زیان سهامداران شده است.

به گزارش خبرنگار بورس نماد برتر، اوراق اختیار فروش تبعی که در ایران به‌عنوان بیمه کردن سهام از آن یاد می‌شود، در حقیقت، ابزاری است که به‌وسیله آن نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود. 


 


این اوراق را می‌توان روشی برای به حداقل رساندن ریسک سیستماتیک دانست و سهامداران می‌توانند با در اختیار داشتن اوراق اختیار فروش تبعی، ریسک سیستماتیک را به حداقل برسانند. درصورتی‌که قیمت سهم شرکت در تاریخ موردتوافق تاریخ اعمال، کمتر از قیمت موردتوافق قیمت اعمال باشد؛ دارنده اوراق اختیار فروش می‌تواند با دریافت مابه‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم در بازار عادی منتفع شود.


 


بعد از ریزش بازار سرمایه که از اواسط مردادماه آغاز شد، دستورالعمل معاملات «اوراق اختیار فروش تبعی» ابلاغ شد. اوراقی که قرار بود ارزندگی برخی نمادها را تضمین کند و مانع از ریزش بازار سهام شود؛ اما نه‌تنها تغییری درروند بازار سرمایه ایجاد نکرد، بلکه ظاهراً مشکلاتی هم برای بعضی خریداران به همراه داشته است. 


 


در تماس های مردمی با رسانه ها از جمله «نماد برتر» نگرانی سهامداران از وضعیت به وجود آمده در برخی کارگزاری ها کاملا مشهود است. نمونه هایی از این دل‌نگرانی ها را در ذیل می خوانید.


 


1-


 


بنده در تاریخ ۲۸مهرماه سال ۹۹ پس از چند روز در صف خرید بودن و سرخطی زدن، موفق شدم اوراق تبعی "همپنا" را خریداری کنم.


 


در تاریخ مذکور، کارگزاری مفید قیمت اعمال در تاریخ سررسید را ۳۴۸۲۰ ریال نمایش داد که بنده مجاب شدم خرید کنم و البته قیمت نمایش داده‌شده حداقل ۱۰روز همین ۳۴۸۲۰ریال بود.


 


پس از تاریخ ۲۸مهرماه هم حداقل تا اواخر آبان ماه، همین قیمت اعمال نمایش داده می‌شد؛ درحالی‌که افزایش سرمایه نماد "رمپنا" در اوایل مهرماه اتفاق افتاده بود و حتی شرکت بورس طبق اطلاعیه شماره ۱۸۱/۸۰۴۵۴ مورخ ۹۹/۰۷/۱۳ تأکید کرده بود که تعدیلات نماد "رمپنا" و به‌تبع اوراق تبعی آن بنام "همپنا" انجام‌شده و کارگزاری‌ها موظف هستند قیمت جدید اعمال را به خریداران نشان بدهند.


 


ولی نه‌تنها کارگزاری مفید این کار را نکرده، بلکه حداقل ۴۵ روز قیمت اعمال قدیم یعنی همان ۳۴۸۲ تومان را نمایش داده است.


 


به نظر می‌رسد چون قیمت تعدیل‌شده اعمال، یعنی ۲۳۴۱ تومان جذابیتی برای خرید نداشته و از طرفی قیمت تمام‌شده خود نماد و اوراق "همپنا" در آبان ماه بیشتر از قیمت اعمال در تاریخ سررسید می‌شد، پس هیچ سرمایه‌گذار عاقلی این خرید را انجام نمی‌داد.


 


همچنین اوراق تبعی "هفارس" که بیمه نماد فارس هست را بنده در تاریخ ۱۴ آبان ماه پس از چند روز در صف خرید ماندن و سرخطی زدن موفق به خرید شدم که در تاریخ مذکور بازهم قیمت اعمال قدیم یعنی ۲۹۵۰۰ ریال توسط کارگزاری به بنده و دیگران نشان داده شد و بازهم مجاب شدم خرید کنم.


 


درحالی‌که افزایش سرمایه نماد "فارس" اوایل آبان انجام‌شده بود و شرکت بورس طبق اطلاعیه ۱۸۱/۸۱۳۱۶ مورخ ۹۹/۸/۵ به کارگزاری‌ها اعلام کرده بود که افزایش سرمایه نماد فارس انجام‌شده و به‌تبع قیمت نماد و قیمت اعمال اوراق تبعی با نام "هفارس" کاهش پیداکرده و کارگزاری‌ها موظف هستند قیمت جدید اعمال را به‌روزرسانی کنند و به اطلاع خریدار برسانند و قیمت جدید اعمال را نمایش بدهند.


 


ولی بازهم کارگزاری مفید این به‌روزرسانی را انجام نداده و همان‌طور که اشاره کردم، موفق شدم ۱۴ آبان باقیمت اعمال ۲۹۵۰۰ ریال که کارگزاری نمایش می‌داد خرید کنم یعنی در فاصله ۵ آبان تا ۱۴ آبان که بنده خرید اوراق انجام دادم کارگزاری مفید قیمت جدید اعمال را نشان نداد.


لازم به ذکر است که تا پایان آبان هم به‌روزرسانی قیمت جدید اعمال انجام‌نشده بود.


اگر کارگزاری مفید این اشتباه و قصور را انجام نمی‌داد، این اوراق را خریداری نمی‌کردم؛ چون اصلاً به‌صرفه نبود و حتی زیان به همراه داشت و وقتی اوراق خریداری می‌شود، دیگر امکان فروش وجود ندارد و پول پرداخت‌شده بابت اوراق از دست مشتری می‌رود. پس عاقلانه نیست وقتی‌که قیمت تمام‌شده اوراق به‌اضافه قیمت نماد مساوی یا بیشتر از قیمت اعمال جدید در تاریخ سررسید باشد، خریدی صورت بگیرد. تخلف و اشتباه کارگزاری مسجّل و محرز است.


 


اسناد ذیل را جهت بررسی بیشتر ارسال می‌کنم. امیدوارم ضرر و زیان ما توسط کارگزاری مفید جبران شود. چراکه تاریخ سررسید خیلی نزدیک است.


 


""لازم به ذکر است که پیام‌های مشابهی از سوی چند نفر از مشتریان کارگزاری مفید برای رسانه ها ارسال‌شده است.""


 


پیرو انتقادات سهامداران بابت عدم نمایش قیمت اعمال جدید اوراق تبعی "هفارس" و "همپنا" بعد از افزایش سرمایه، این موضوع را از روابط عمومی کارگزاری مفید جویا شد.


 


جوابیه کارگزاری مفید


قیمت‌ها مستقیم از هسته معاملات دریافت می‌شود و همین قیمت‌های هسته در سایت tsetmc هم نمایش داده می‌شوند و اگر اختلافی بین این دو باشد، حتما از سوی کارشناسان کارگزاری مفید، تشخیص داده می‌شود.


 


با این وجود اگر کاربری اختلافی بین این دو قیمت مشاهده کرده است، از طریق راه‌های ارتباطی این کارگزاری به پشتیبانی اطلاع دهد، تا موضوع به طور جداگانه نیز مورد بررسی قرار گیرد.


 


همان روز هم قیمت‌ها تعدیل شد


با توجه به جوابیه کارگزاری مفید، نظر روح‌اله دهقان مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران را هم جویا شدیم.


 


دهقان دراین خصوص گفت: "رمپنا" در تاریخ ۱۳ مهرماه افزایش سرمایه‌ای انجام داده و در همان روز هم قیمت تعدیل شده اوراق تبعی "همپنا" که در بخش نام نماد قرار دارد تصحیح و نمایش داده شده است.


 


این تغییرات در قسمت سابقه معاملات نماد "همپنا" در سایت tsetmc قابل مشاهده بوده و در این بخش سایت، قیمت تعدیل شده به‌عنوان بخشی از long name نماد نمایش داده می‌شود.


 


در نماد‌های اوراق اختیار فروش تبعی، قیمتی که در بخش معاملات سایت به معرض نمایش درآمده در واقع قیمت خرید و فروش خود اوراق فروش تبعی است و فیلد جداگانه‌ای برای قیمت تعدیل شده اوراق بطور مجزا وجود ندارد.


 


مثلا در مورد اوراق "اختیار ف ت مپنا ۲۳۴۱۰_۹۹/۱۲/۱۱ (همپنا ۹۱۲) "، در واقع ۲۳۴۱۰ قیمت تعدیل شده و ۹۹/۱۲/۱۱ هم تاریخ سررسید این اوراق است. آنچه که در فیلد قیمت معامله یا قیمت پایانی نمایش داده می‌شود هم درواقع قیمت خرید و فروش اوراق است.


 


قبل از تاریخ ۱۳ مهرماه long name برای این نماد "اختیارف ت مپنا-۳۴۸۲۰-۹۹/۱۲/۱۱" بوده؛ یعنی قیمت اعمال در تاریخ سررسید ۳۴۸۲۰ خواهد بود.


 


اگر سامانه‌های آنلاین برای نمایش این اطلاعات مشکل داشته، احتمالا نام جدید بعد از تاریخ ۱۳ مهر را با تاخیر به‌روزرسانی کرده‌اند.


 


اما بر اساس اطلاعات سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، دقیقا در تاریخ ۱۳ مهرماه بخش long name نماد بر اساس قیمت بعد از افزایش سرمایه بروزرسانی شده و در دسترس بوده و تاریخچه سایت هم بطور کامل این ادعا را اثبات می‌کند.


 


در مورد "هفارس" هم شرایط مشابه است و در ۲۸ مهرماه، در بخش long name، اختیارف ت فارس-۲۹۵۰۰-۹۹/۱۲/۱۳ برای نماد درج شده؛ ولی در ۱۰ آبانماه، اختیار ف ت فارس-۱۴۵۷۶-۹۹/۱۲/۱۳ درج شده است. یعنی قیمت تعدیل شده روز دهم آبان ماه در نام نماد اصلاح شده است.


 


نویسنده: محمد علی رفیعی