به گزارش پایگاه خبری نماد برتر، روح الله دهقان با بیان اینکه فناوری ساخت و تولید تجاری سامانه معاملاتی بورس در دنیا در انحصار حدود پنج شرکت است به دنیای اقتصاد گفت: با وجود تحریم‌ها و وضعیت موجود نمی‌توان روی کانال خارجی حساب باز کرد چراکه هم خرید سامانه از خارج کار سختی است و به فضای سیاسی خاصی نیاز دارد و هم شرایط همیشه پایدار و ثابت نیست که بتوان از پشتیبانی شرکت‌ها استفاده کرد.

وی افزود: فقط بحث خرید سامانه معاملاتی مطرح نیست و مساله پشتیبانی آن نیز بسیار مهم و حیاتی است. وقتی سامانه معاملاتی خریداری می‌شود باید بتوان روی پشتیبانی آن در بازه زمانی دراز مدت هم حساب کرد. تجربه ۱۵ سال اخیر نشان داده خرید این سامانه‌های معاملاتی کار سختی است و به فضای خاصی نیاز دارد و پشتیبانی از این سامانه‌ها با تغییر شرایط سیاسی و بین‌المللی تغییر می‌کند و معمولا دسترسی به پشتیبانی کار راحتی نیست.

این مقام مسئول با اشاره به پیشینه سامانه معاملاتی فعلی بورس ادامه داد: سامانه موجود سال ۸۴ از شرکت فرانسوی خریداری و سال ۸۷ هم راه‌ اندازی شد. در همان سال ۸۷ بعد از خرید دیگر پشتیبانی نداشتیم و به دلیل تحریم، پشتیبانی شرکت فرانسوی را از دست دادیم. البته سال ۹۵ که برجام مطرح شد و فضای باز سیاسی بوجود آمد این سامانه یک بار از سوی شرکت فرانسوی به‌روزرسانی و قرار شد پشتیبانی ادامه داشته باشد. ولی از اوایل سال ۹۷ که مجددا بحث تحریم‌ها به میان آمد، عملا پشتیبانی شرکت فرانسوی را از دست دادیم.

دهقان عنوان کرد: همه این مشکلات به دلیل شرایط خاصی است که داریم. با قرار دادن همه این موارد در کنار هم می‌بینیم که راهی جز بومی‌سازی سامانه معاملاتی نداریم و باید این مسیر را طی کنیم. گرچه اگر فضا برای خرید سامانه خارجی باز شود، مسلما این کار را خواهیم کرد و خرید سامانه از دستور کار خارج نشده است و این اصرار وجود ندارد که فقط و فقط باید سامانه معاملاتی بومی را راه‌اندازی کرد. به دلیل اهمیت بازار سرمایه و تعداد تراکنش‌ هایی که روی سیستم انجام می‌شود باید هر دو کار را بصورت موازی پیگیری کنیم تا بتوانیم به نتیجه مطلوبی برسیم.

وی درخصوص راهکار دور زدن تحریم ها برای خرید یا به‌روزرسانی سامانه معاملاتی فعلی تصریح کرد: برای این کار بسیار تلاش شده ولی چون ارائه‌ دهندگان این سیستم در دنیا خیلی محدودند و از سوی دیگر رهگیری اینکه چه کسی از چه سیستمی استفاده می‌کند کار سختی نیست، عملا راه به جایی نبرده‌‌ایم.

مدیرعامل شرکت فناوری بورس تهران اضافه کرد: در دنیا دو شرکت ارائه‌‌دهنده آمریکایی وجود دارد که تکلیف آنها مشخص است و اصلا با ایران کار نمی‌‌کنند یک یا دو شرکت ارائه‌دهنده اروپایی هم داریم که آنها نیز به واسطه تراکنش‌هایی که با طرف آمریکایی دارند خیلی راحت با ایران کار نمی‌‌کنند. از سوی دیگر در حوزه نرم‌‌افزارهای بورسی نمی‌توان با واسطه کار کرد.

دهقان با طرح پرسش کجا می‌توان تحریم‌‌ها را دور زد، گفت: در جایی می‌توان تحریم‌ها را دور زد که بتوان از واسطه‌ها استفاده کرد. همان کاری که در خیلی از صنایع انجام شد و عملا نیازی به پشتیبانی بعد از خرید یا فروش آن کالا یا صنایع هم نداشت. اما حوزه سیستم‌های معاملاتی بورس، بازار واسطه‌ای نیست و بازیگران آن محدودند. به همین دلیل دور زدن تحریم اصلا راحت نیست و مجبوریم مستقیم با طرف اصلی و شرکت ارائه‌دهنده کار کنیم. مداکراتی با طرف فرانسوی که سیستم‌ها را ارائه کرده برای استفاده از خدمات پشتیبانی انجام شده ولی متاسفانه این تلاش‌ها به واسطه تحریم‌ها چندان موفقیت‌آمیز نبوده است.

وی درخصوص برنامه شرکت فناوری بورس تهران برای بهبود وضعیت سامانه معاملاتی تا زمان بومی‌سازی سامانه یا خرید سامانه جدید توضیح داد: از اوایل سال ۹۸ و ۹۹ بخش‌هایی از سامانه فعلی که دچار مشکل می‌شد توسعه دادیم. افزایش ظرفیت سامانه راهکاری است که بین خرید سامانه و تولید سامانه بومی باید طی کنیم تا بتوانیم از وضعیت بازار پشتیبانی کنیم و به سهامداران خدمت ارائه بدهیم. افزایش ظرفیت سامانه موجود با تغییر بخش‌هایی شروع شده است.

این مقام مسئول ادامه داد: سامانه‌ای که اکنون روی بورس کار می‌کند به هیچ عنوان با سامانه‌ای که از طرف فرانسوی خریدیم یکسان نیست و ظرفیت سامانه چند برابر شده است. مقدار صفی که سامانه پشتیبانی و تعداد معاملاتی که می‌تواند در ثانیه انجام دهد نسبت به نسخه اصلی تغییر کرده است. از اوایل شهریور ماه که یک نسخه جدید روی سامانه گذاشتیم مشکل خاصی نداشتیم.

دهقان به بیان علت مشکل هسته در هفته گذشته پرداخت و عنوان کرد: مشکلی که هفته گذشته بوجود آمد مربوط به حوزه سامانه نبود و بیشتر به نمادهایی که عرضه اولیه بودند، مربوط می‌شد. از آنجایی که حدود پنج میلیون نفر در عرضه اولیه شرکت می‌کنند و در یک بازه زمانی می‌‌خواهند از سهم خارج شوند برای سامانه مشکل درست می‌کنند و همین مساله دردسر ایجاد کرد. حتی در بورس‌های پیشرفته دنیا هم به هر سامانه‌ای این تعداد سهامدار در یک سهم را بدهید، نمی‌توانید امیدوار باشید آن سامانه از آنها پشتیبانی کند. برای حل این مشکل باید راهکاری پیدا کرد که هم افراد زیادی در عرضه اولیه شرکت کنند و هم به سامانه فشار نیاید.

وی اضافه کرد: بنابراین مشکلات سامانه با توجه به افزایش ظرفیتی که انجام شده خیلی محدود است و عموما سامانه مشکلی ندارد. بعد از نسخه جدید تا هفته گذشته هم مشکل خاصی نداشتیم و دست به دست شدن نماد "بوعلی" به مشکل برخورد کرد. البته راهکارهایی برای این مشکل پیدا کردیم که توانستیم چهارشنبه تا حدودی آن را کنترل کنیم که امیدواریم در این هفته از این دست مشکلات نداشته باشیم و بتوانیم سامانه را پایدار نگه داریم.

مدیرعامل مدیریت فناوری بورس تهران تاکید کرد: راهکار میانی تا خرید سامانه جدید یا بومی‌سازی‌ سامانه، توسعه سامانه موجود است. یعنی باید ظرفیت‌های سامانه موجود را بنا به نیاز بازار افزایش دهیم. چندین بار هم این کار انجام شده اما بخش‌های دیگری از سامانه هم نیاز به این افزایش ظرفیت دارند. تمام تلاش بر این است که سامانه معاملاتی پایدار باشد و بتواند خدمت ارائه دهد. از سوی دیگر تمام گزینه‌هایی که برای خرید، ارتقای سامانه یا بومی‌سازی وجود دارد نیز بررسی می‌شود و همه این راه‌ها بصورت موازی با هم پیش می‌رود.