بررسی ریسک سرمایه‌گذاران بازار پایه با دستورالعمل جدید

به گزارش پایگاه خبری راد،   از سال گذشته قرار بر این شد که دستورالعمل معاملات بازار پایه فرابورس ایران اصلاح شود. در عین این اصلاح، قرار شد که تابلوهای این بازار نیز با سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز به نمایش درآیند و بسته به مقدار شفافیت، شرکت درج شده در این بازار، در یکی از این تابلوها طبقه‌بندی شود.

اما از زمانی که قرار شد دستورالعمل جدید این بازار اجرایی شود انتقادهایی درباره آن بیان شد. از جمله اینکه طبق این قانون، قرار بود سفارش‌های خرید و فروش در بازار پایه (مظنه‌ها) مخفی باشد و معامله‌گران در زمان معامله از مظنه‌ها آگاهی نداشته باشند.

آن طور که مسئولان فرابورس ایران اعلام کردند، این قانون به این علت گذاشته شده که سهامداران انتظارات خود را بر اساس تحلیل و تصمیم خود شکل دهند و تصمیم‌گیری درباره معاملات به دور از هیجانات کاذب و گمراه‌کننده باشد.

در آن زمان عده‌ای اعلام کردند که این اقدام غیر شرعی است اما کمیته فقهی‌سازان بورس اعلام کرد که این موضوع را بررسی کرده و نتیجه این است که حذف مظنه‌ها به معنی حذف قیمت‌ها نیست و از نظر شرعی هیچ مشکلی ندارد.

در این مورد سابقا ایسنا با غلامرضا مصباحی مقدم - رئیس کمیته فقهی سازمان بورس - گفت‌وگویی داشت. مصباحی مقدم در این مورد اظهار کرد: این موضوع را بررسی کردیم و معلوم شد که استفتاهایی که صورت گرفته دقیق نبوده است و ما آن سوالات را مجدداً بررسی کردیم.

به گفته وی، به خود معاملاتی که در بازار پایه انجام می‌گیرد اشکال شرعی وارد نیست، چون مهم این است که هنگام معامله طرفین معامله از قیمت با خبر باشند و این اتفاق در بازار پایه صورت می‌گیرد. اطلاعات سایر معامله‌گران را امکان دارد فرد نداند که این ضرری به معامله نمی‌زند.

اما با اینکه اعلام شد حذف مظنه‌ها از نظر شرعی مشکل ندارد به دلیل انتقادهایی که برخی به این دستورالعمل داشتند در نهایت این قانون بار دیگر در شورای عالی بورس به بحث و بررسی گذاشته شد و کانون نهادهای سرمایه گذاری و کانون کارگزارن به این موضوع ورود کرد و با برگزاری چندین جلسه در نهایت شورای عالی بورس اصلاحاتی روی این قانون اعمال کرد که از جمله این اصلاحات این بود که مظنه ها تا شش ماه بعد  از  اجرایی شدن دستورالعمل از روی تابلوی بازار پایه برداشته شود.

بر اساس این قانون قرار شد که دامنه نوسان این بازار برای تابلوهای زرد، نارنجی، قرمز به ترتیب سه، دو و یک درصد باشد. در این مورد مهدی رباطی - کارشناس بازار سرمایه - معتقد است که " وقتی در بازار اصلی که شفاف است و شرکت سودآور در آن وجود دارد دامنه نوسان پنج درصد است باید توجه داشته باشیم که در بازاری که ریسک بیشتری وجود دارد باید دامنه نوسان کمتر  باشد. مثلا اگر دامن نوسان در بازارهای اصلی پنج درصد است دامن نوسان بازار پایه باید زیر سه درصد باشد تا ریسک سرمایه‌گذاران کنترل شود. به طور خلاصه باید گفت در بازاری که ریسک بیشتر دارد باید محدودیت‌ها بیشتر شود".

عده ای نقدی به این دستورالعمل وارد می کنند و معتقدند که اجرایی شدن آن منابع را از بازار سرمایه خارج می‌کند اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که بازارهای طلا، ارز و مسکن قابلیت جذب این منابع را نداند، چراکه هم ریسک بیشتری دارند هم نقدشونده نیستند و هم از ابتدای سال بر خلاف بازار سرمایه بازده خوبی را برای سرمایه‌گذاران نداشته‌اند.

فردین آقابزرگی در این مورد معتقد است که هیچ منابعی از بازار سرمایه خارج نمی‌شود. اکثر کسانی که در بازار پایه فعالیت می‌کنند، مفاهیم ریسک و بازده را متوجه می‌شوند. ما می‌دانیم که بازارهایی مثل سکه، طلا، ارز و مسکن از ابتدای سال بازدهی نداشتند و به دلیل شرایط آن بازارها تنها راه سرمایه‌گذاری نقد شونده و کم ریسک برای منابعی که در بازار پایه بودند، بازارهای دیگر بورس یا فرابورس می‌روند. تجربه نشان داده که بخشی از این افراد صنایعی که در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کرده‌اند را تغییر می‌دهند و به هیچ وجه سرمایه خود را از بازار سرمایه خارج نمی‌کنند.

از ۱۳ شهریور نمادهای بازار پایه متوقف شده و قرار است که این نمادها برای ۲۵ شهریور ماه بازگشایی شود و معامله‌گران با قوانین جدید به داد و ستد در این بازارها بپردازند این طور که اعلام شده قرار است که از ۲۵ شهریور تابلوی بازار پایه فرابورس سه رنگ شود اما علیرغم انتقادهایی که مطرح شد بسیاری از کارشناسان و معامله‌گران هم هستند که معتقدند این قانون باید زودتر اجرایی شود.