افزایش مقاومت خوردگی قطعات با دستگاه‌های لایه‌نشانی بومی/کاربرد آزمایشگاهی در دانشگاه‌های کشور

بابک رشیدی از محققان این طرح،با بیان اینکه این شرکت دانش‌بنیان فعالیت خود را در زمینه طراحی و ساخت دستگاه‌های پوشش‌دهی در خلأ از سال ۱۳۸۴ آغاز کرد، گفت: این دستگاه‌ها در مقیاس‌های صنعتی و آزمایشگاهی طراحی و ساخته شده‌اند. دستگاه‌های آزمایشگاهی دارای محفظه‌های کوچکی هستند و برای لایه‌نشانی قطعات آزمایشگاهی و پژوهشگاهی کاربرد دارند.

رشیدی اضافه کرد: با افزایش تجربیات به سمت طراحی دستگاه‌های بزرگ‌تر لایه‌نشانی رفتیم و در حال حاضر دستگاه‌های صنعتی لایه‌نشانی این شرکت به عنوان یکی از تجهیزات اصلی کارخانجاتی چون تولید کاشی و سرامیک، شیرآلات، ظرف چینی و صنعت یراق‌آلات مطرح است.

وی با با بیان اینکه این دستگاه می‌تواند بر روی سطوح مختلف فلزی، بلور و کاشی لایه‌هایی با رنگ‌های طلایی، نقره‌ای و ۷ رنگ، دودی و سایر رنگ‌ها ایجاد کند، اظهار کرد: لایه‌های ایجادشده از مقاومت به سایش و خوردگی بالایی برخوردار است.

رشیدی در خصوص اعمال انواع رنگ‌های مختلف بر روی سطوح توضیح داد: همانطور که در روش آبکاری سنتی از فلزاتی مانند نیکل و کروم استفاده می‌شود، در این روش نیز برخی استفاده‌ها از برخی فلزات تعریف شده است. به عنوان مثال زمانی که فلز تیتانیوم در داخل دستگاه به عنوان ماده اولیه قرار می‌گیرد، در ترکیب با گازهای متنوع، ترکیب رنگ‌های مختلفی ایجاد می‌کند، به گونه‌ای که اگر گاز "آرگون" وارد سیستم شود، در ترکیب با تیتانیوم رنگ تیتانیوم را ایجاد می‌کند؛ از این رو محصول نهایی نقره‌ای خواهد شد.

وی با بیان اینکه گازهای مختلف در ترکیب با تیتانیوم، ترکیب رنگ‌های متنوعی می‌دهند، افزود: در ترکیب گاز نیتروژن با تیتانیوم، رنگ نقره‌ای به رنگ طلایی تبدیل می‌شود.

این محقق با تاکید بر اینکه هزینه‌های لایه‌نشانی با استفاده از این دستگاه نسبت به روش‌های آبکاری سنتی کمتر است، ضمن آنکه ماندگاری بالاتری دارد، ادامه داد: روش لایه‌نشانی با استفاده از این دستگاه جزو روش‌های پاک و سبز به شمار می‌رود؛ چراکه در روش‌های سنتی آبکاری، معمولاً همراه با پساب‌هایی است که موجب آلودگی‌های زیست محیطی می‌شود. از آنجایی که فرآیندهای لایه‌نشانی در این دستگاه در محیط‌های خلأ است، هیچ مایع و یا اسیدی در فرآیندها استفاده نمی‌شود؛ از این رو روش مورد استفاده پاک و جایگزین مناسبی برای روش‌های سنتی است.

رشیدی به روش لایه‌نشانی مورد استفاده در این دستگاه اشاره کرد و افزود: از آنجایی که فرآیند لایه‌نشانی در دستگاه‌های ساخته شده در محیط خلأ انجام می‌شود، مولکول‌های رنگی از فاز جامد به فاز گاز، تبدیل و در فضا منتشر می‌شوند و زمانی که قطعات از مقابل این ذرات عبور می‌کنند، میان این ذرات و قطعات به دلیل وجود محیط خلأ، چسبندگی ایجاد می‌شود.

به گفته وی، در این فرآیند از آنجایی که قطب مثبت و منفی ایجاد می‌شود، ذرات جامدی که به گاز تبدیل شده‌اند، با شتاب بیشتری به سطح قطعه می‌نشینند و چسبندگی بهتری پیدا می‌کند.

محقق این طرح، نبود آلودگی و پساب را از مزیت‌های این روش دانست و ادامه داد: در حال حاضر کارخانجات مختلفی چون تولید شیرآلات، کاشی، ظروف آشپزخانه از این دستگاه‌ها خریداری کردند و محصولات این کارخانجات با روش لایه‌نشانی ما به بازار عرضه شده است، ضمن آنکه با کاربردی شدن این دستگاه در کارخانجات تولیدی، این محصول وارد فاز صنعتی شده است.

رشیدی همچنین با اشاره به کاربردهای آزمایشگاهی دستگاه‌های لایه‌نشانی تولید شده، خاطر نشان کرد: تاکنون دانشگاه‌هایی چون تهران، شریف، امیرکبیر، خواجه نصیر، الزهرا، اصفهان و مالک اشتر، سایزهای آزمایشگاهی و پژوهشی این دستگاه را از ما خریداری کردند.