توقف رشد سلول سرطانی با کمپلکس نانودارویی ساخت محققان دانشگاهی

به گزارش پایگاه خبری راد، معصومه بیات، مجری طرح بیماری سرطان را در نتیجه جهش در سلول‌های بدن دانست و گفت: سلول‌های جهش یافته با سرعت بالاتری نسبت به سلول‌های سالم تکثیر می‌شوند و مواد مغذی و اکسیژن را از دسترس سلول‌های سالم خارج می‌کنند.

وی افزود: با اینکه با گسترش دانش در زمینه سرطان، پیشرفت‌های زیادی برای درمان آن صورت گرفته است، اما اثرات سمی داروهای شیمی‌درمانی همچنان یکی از معضلات درمان بیماری سرطان به شمار می‌آید؛ چراکه این داروها غالبا به طور اختصاصی عمل می‌کنند.

بیات، بهره‌گیری از سیستم‌های نانو ذرات حاوی ترکیبات آلی و معدنی در داروسازی را یکی از روش‌های حذف سلول‌های سرطانی عنوان کرد و ادامه داد: سیستم‌های نانو ذرات دارای انواع ساختارها با اندازه، شکل و مواد مختلف هستند که هر کدام ظرفیت بارگیری دارو، آزادسازی، هدف‌گیری سلولی و پایداری متفاوت دارند. از این رو با استفاده از نانوذرات می‌توان داروها را درون بسته‌هایی در حد نانومتر قرار داد تا آزادسازی دارو تحت کنترل قرار گیرد.

وی با بیان اینکه "درخت‌سان‌ها" یکی از نانوذراتی هستند که برای رهاسازی و تحویل دارو استفاده می‌شوند، اظهار کرد: در تحقیقی که در واحد علوم و تحقیقات انجام شد، با نگاهی به نانوذرات درخت‌سان‌ها به بررسی احتمال ساختاری تشکیل کمپلکس‌های نانوساختار بین درخت‌سان‌های PAMAM با سه نسل با برخی داروهای متوقف‌کننده رشد سلول سرطانی نظیر "کارموستین"، "لوموستین"، "سموستین" و "ملفالان" پرداخته شد.

این محقق بررسی امکان رهاسازی، تحویل و جداسازی دارو با بهره‌گیری از درخت‌سان PAMAM را از دیگر بخش‌های این مطالعات عنوان کرد و یادآور شد: علاوه بر آن با توجه به اینکه حدود ۴۰ درصد از داروهای توسعه‌یافته جدید به واسطه سرعت پخش پایین، انحلال‌پذیری کم در آب، نفوذپذیری پایین از غشاء سلولی و زیست‌سازگار نبودن توسط صنعت داروسازی رد می‌شوند، در این تحقیق تلاش شده است تا دارویی طراحی شود که این مشکلات را نداشته باشد.

بیات با بیان اینکه در این تحقیق همه کمپلکس‌های درخت‌سان PAMAM - دارو، از روش‌های MMFF94 وRHF/PM6 استفاده شد، اضافه کرد: در این تحقیق که به صورت تئوری و استفاده از نرم‌افزارهای محاسباتی شیمیایی مکانیک کوانتومی و مکانیک مولکولی صورت گرفت، توانستیم بهترین کمپلکس نانو- دارو را ایجاد کنیم.

محری طرح با اشاره به فرایند صورت‌گرفته در این تحقیق، گفت: پس از جمع‌آوری اطلاعات، ساختارهای مختلف مولکول‌های داروهای ضدسرطان متوقف‌کننده رشد سلول‌های سرطانی (Melphalan، Carmustine ، Semustine ،Lomustine) به صورت تک مولکولی مطالعه شد.

وی به بیان نحوه ایجاد کمپلکس‌های دارویی داروهای ضدسرطان متوقف‌کننده رشد سلول‌های سرطانی پرداخت و گفت: برای این منظور با حفره‌های درونی درخت‌سان‌های پلی آماد و امین (PAMAM)، اقدام به ساخت و مدل‌سازی تعداد قابل توجهی از این کمپلکس‌ها و ساختارهای پیچیده دارویی شد.

این محقق اضافه کرد: نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که در هر حالتی کارموستین و سموستین داروهای بسیار مناسبی برای توقف رشد سلول‌های سرطانی هستند اما "ملفالان" در شرایط عادی داروی خوبی برای این منظور نیست.

بر اساس اعلام روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات، این تحقیق در قالب رساله معصومه بیات دانشجوی دکتری فیزیک حالت جامد واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان «مطالعه نظری احتمالات ساختاری تشکیل کمپلکس‌های نانوساختار بین درخت‌سان‌های PAMAM با برخی داروهای متوقف کننده رشد سلول سرطانی (Melphalan، Carmustine ، Semustine ، Lomustine» به راهنمایی دکتر طاهرپور عضو هیأت علمی گروه شیمی دانشگاه رازی کرمانشاه، راهنمایی دکتر سید محمد الهی عضو هیأت علمی واحد علوم و تحقیقات و مشاوره دکتر مصطفی فیضی از اعضای هیأت علمی گروه شیمی دانشگاه رازی کرمانشاه دفاع شد.