دستاورد یک سفر برای سینمای مستند

به گزارش پایگاه خبری راد،  از گرمای 40 درجه تهران با هواپیما به تبریز پرواز می‌کنیم و پس از آن با همراهی جمعی از مستندسازان با اتوبوس 100کیلومتر مسیر کوهستانی، خُنک و در برخی مواقع سرد را می پیماییم و از تجربه سرما در گرمای تابستان ایران لذت می بریم. 

از شهرستان "ورزقان" که تجربه سخت زلزله را چند سال پیش پشت سر گذاشت، گذر می‌کنیم و 25 کیلومتر پس از آن و در همسایگی ارمنستان و جمهوری آذربایجان به معدن "مس سونگون" می رسیم.

معدنی که تصورات‌مان را تغییر می‌دهد؛ همیشه تصورمان از معدن یک فضای تاریک و تنگ در دل کوه بوده است اما اینجا فضای معدن، جور دیگری است.

ماشین‌های سنگین دل کوه را می کَنند و معدن همین جا است که شبیه دره است تا یک فضای تاریک و سیاه!

آن‌طور که نوشته شده است؛"کانسار مس سونگون" در یک منطقه کوهستانی با ارتفاع متوسط 200 متر بالاتر از سطح دریا در بخشی از رشته‌ کوه‌های "قره داغ"قرار گرفته است و حداکثر ارتفاع محدوده از سطح دریا 2700 متر می باشد.

رودخانه‌های "پخیر" و "سونگون" در منطقه معدن جریان دارد."

به گزارش ایسنا،سفر یک روزه‌ی جمعی از مستندسازان سینمای ایران به مجتمع "مس سونگون" در راستای تفاهم‌نامه‌ای صورت گرفته است که قرار است،اولین دستاوردش در جشنواره‌ی سینما حقیقت پیش رو باشد.

هومن مرادی کرمانی، رهبر قنبری، سعید رشتیان، محمدحسن دامن‌زن، مهدی باقری، مرتضی پایه‌شناس، رضا خوشدل‌راد، محسن خان‌جهانی، الله‌کرم رضایی‌زاده، سیدمحمدصادق جعفری، کوروش عطائی، پگاه آهنگرانی، مریم سپهری، مژگان صیادی، معصومه نورمحمدی، هانیه یوسفیان با همراهی مدیرانی چون محمدمهدی طباطبایی‌نژاد؛ مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، مرتضی رزاق‌کریمی؛ قائم‌مقام و معاون مستند مرکز گسترش، حسین منصوری؛ مدیر روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، محمدرضا بهشتی منفرد؛ مدیر امور مجامع و جشنواره‌های مرکز و... در این سفر حضور داشتند، سفری که قرار است در قالب چند سفر دیگر با گروه دیگری از مستندسازان از دیگر معادن ایران ادامه پیدا کند.

مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در جریان بازدید مستندسازان از معدن مس سونگون گفت: برنامه‌ریزی برای تولید مشترک 5 تا 10 اثر مستند در حوزه معادن، یکی از اهداف همکاری ما با سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) است.

در جریان بازدید جمعی از مستندسازان از مجتمع مس سونگون تبریز و ارائه‌ی توضیحات پیرامون بخش‌های مختلف این معدن، نشستی با حضور ناصر بزرگمهر مشاور رئیس هیات عامل ایمیدرو و سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد مدیرعامل مرکز گسترش پیرامون تولید مستندهای صنعتی برگزار شد.

در این نشست بزرگمهر ضمن تشکر از طباطبایی‌نژاد و مستندسازانی که این بازدید را پذیرفته بودند، اظهار کرد: به پیشنهاد دکتر مهدی کرباسیان رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و همچنین منصوری مدیر روابط عمومی سازمان ایمیدرو که همواره علاقمند به هنر هستند و با همکاری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مقرر شد سازمان ایمیدرو امسال در دوازدهمین جشنواره سینماحقیقت ورود کند و در بخشی مستقل شاهد رقابت فیلم‌های مستند صنعتی و معدنی باشیم.

وی ادامه داد: همچنین از این پس بخشی از جشنواره را در حوزه‌ی معادن و صنایع معدنی تامین خواهیم کرد که اگر مدیریت‌ها هم تغییر کرد، این همکاری‌ها ادامه داشته باشد.

بزرگمهر با اشاره به تشکیل کارگروهی برای بررسی طرح‌های پیشنهادی در حوزه صنعتی و معادن گفت: این کارگروه شامل آقایان معصومی، طباطبایی‌نژاد، حق‌گو، رزاق‌کریمی، منصوری و بنده است و خوشبختانه باید بگویم در اولین قدم بودجه موردنظر برای حضور در جشنواره سینماحقیقت و تولید فیلم‌های صنعتی تامین شده است.

مشاور رئیس هیات عامل ایمیدرو افزود: اولین پیشنهاد ما این بود که تعدادی از فیلمسازان با بخش‌های مختلفی از معادن و صنایع معدنی کشور آشنا شوند. اولین قرعه هم به نام معدن مس سونگون خورد و جا دارد از مهندس شریفی مدیرعامل مجتمع مس سونگون که در حال حاضر در این جا حضور ندارند تشکر کنم.

وی در ادامه عنوان کرد: سفرهای بازدید از معادن و صنایع تا زمان جشنواره سینماحقیقت و پس از آن ادامه خواهد یافت و گروه‌های دیگری از مستندسازان برای بازدید از معادن دیگر دعوت خواهند شد.

بزرگمهر با بیان این که کشور ما در حوزه  نفت و گاز وضعیت خوبی دارد اما متاسفانه افکار عمومی از توانمندی‌های کشور در حوزه معادن و صنایع معدنی اطلاعات خوبی ندارد، تصریح کرد: ما در حوزه معادن بسیار قوی هستیم و شاید اگر روزی نفت ما تمام شود، معادن ما می‌توانند جایگزین شوند. 63 ماده معدنی در ایران وجود دارد و در چهار سال گذشته پهناهایی که مورد اکتشاف قرار گرفته‌اند، با پهناهایی که در یکصد سال گذشته وجود داشته برابری می‌کند. در محدوده شرق کشور از پایین خراسان تا انتهای سیستان و بلوچستان 250 هزار کیلومتر مربع معدن طی چهار سال گذشته به کمک سازمان زمین‌شناسی و سازمان انرژی اتمی شناسایی شده و مورد بهره‌وری قرار گرفته‌اند. در خراسان منطقه سنگان طی دو سال اخیر فعال شده است و آنچه در آن جا اتفاق افتاده چیزی به اندازه عسلویه است.

وی افزود: به نظر می‌رسد با نگاه دکتر کرباسیان فرصت خوبی در حوزه معادن و صنایع معدنی ایجاد شده است و خانواده هنر و رسانه هم باید به مرور در این حوزه فعال شوند. امیدوارم بازدید امروز مقدمه‌ای برای توجه بیشتر دوستان به حوزه معادن و صنایع معدنی ایران باشد.

طباطبایی‌نژاد هم در این نشست گفت: حضور مثبت دکتر بزرگمهر مسیر امیدوارکننده‌ای را برای معرفی معدن و صنایع معدنی ایران و ارتقاء سینمای مستند در بخش فیلم‌های صنعتی ایجاد خواهد کرد. همچنین از دکتر کرباسیان بسیار سپاسگزارم که همواره به عنوان یکی از علاقمندان به سینما مشوق اهالی سینما بودند. ایشان هنوز هم با وجود مسوولیتی که دارند، به خوبی سینمای مستند را دنبال می‌کنند.

وی با اشاره به گسترش فیلم‌های مستند اجتماعی عنوان کرد: اتفاقی که در سال‌های اخیر در حوزه سینمای مستند رخ داده که تاحدودی تحت تاثیر جشنواره‌ها و حوزه‌ی بین‌المللی بوده، رشد فیلم‌های مستند اجتماعی است. متاسفانه فیلم‌های مستند حوزه صنعت و معدن که می‌توانستند به عنوان یک رسانه هنر در راستای توسعه کشور قرار گیرند، رشد کیفی خوبی نداشته‌اند.

وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مولفه‌های توسعه یافتگی، رسانه است. مهم‌ترین رسانه، سینما است و سینمای مستند به طور خاص یکی از نشانه‌های توسعه یافتگی یک جامعه است. گاه ممکن است به دلیل برخی جذابیت‌ها در یک حوزه از پرداختن به حوزه‌های دیگر غافل شویم و یا غفلت‌هایی که در یک حوزه وجود دارد باعث کم توجهی به آن حوزه شود.

به گفته مدیرعامل مرکز گسترش، اگر امروزه بزرگ‌ترین اتفاقات کشوری تبدیل به رسانه نشوند، دیده نخواهند شد. سینمای مستند بهترین وسیله برای یک مجموعه تولیدی، صنعتی یا توسعه‌ای است که می‌خواهد جامعه را به آینده امیدوار کند. البته سینمای داستانی هم می‌تواند تاثیرگذار باشد اما به دلیل وجه هنری و رسانه‌ای سینمای مستند می‌توان این ابزار را به عنوان موثرترین وسیله برای معرفی توانمندی‌های جامعه دانست.

وی تاکید کرد: در سیستم مستندسازی همواره فیلمسازان به دنبال ساخت مستندهای تبلیغاتی نیستند و ممکن است نگاهی منتقدانه هم داشته باشد. آنچه میان ما و دوستان‌مان در ایمیدرو اتفاق افتاد این بود که حرکتی را آغاز کنیم که فضای عمومی مستندسازی را به فعالیت در حوزه معادن و صنایع علاقمند کنیم. برای این کار باید زمینه‌های لازم مانند فضای رقابتی و سرمایه‌گذاری لازم فراهم شود تا بتوانیم در زمینه صنایع و معادن مستندسازان متخصص و حرفه‌ای تربیت کنیم.

طباطبایی‌نژاد افزود: با همراهی مشوقانه دوستان در ایمیدرو، امسال برای نخستین بار در جشنواره سینماحقیقت بخش ویژه‌ای با عنوان فیلم‌های مستند حوزه معدن و صنایع معدنی در ایران خواهیم داشت.

وی در ادامه گفت: برنامه‌ریزی برای تولید مشترک 5 تا 10 اثر مستند در حوزه معادن گام بعدی ما است. معادن متعدد و متنوعی در کشور داریم و قصه‌های فراوانی در این معادن وجود دارد که می‌توانند در قالب مستند روایت شوند. امیدوارم با همراهی شما بتوانیم موفقیت دلگرم‌کننده‌ای را شاهد باشیم و ثمره ابتدایی آن را در بازه‌ی زمانی یک ساله ببینیم.

ناصر بزرگمهر هم در ادامه صحبت‌های خود گفت: ما پانزدهمین کشور به لحاظ منابع معدنی هستیم اما به محض صحبت از معدن در ذهن افراد تصویری از یک معدن زغال‌سنگ شکل می‌گیرد. شاید به همین دلیل به عنوان اولین مکان این معدن روباز را برای بازدید انتخاب کردیم.

وی ادامه داد: گاه با استفاده از برخی تکنولوژی‌ها می‌توان مواد استخراج شده را فرآوری کرده و قیمت آن را از یک دلار به سه هزار دلار رساند و این اطلاعات باید از طریق ساخت فیلم‌های مستند به جامعه منتقل شود.

بزرگمهر با بیان این که سازمان ایمیدرو قدم جلو گذاشته و به سراغ مرکز گسترش رفته است تا این همکاری شکل بگیرد، افزود: مفهوم این کمک ممکن است در برخی موارد به معنای کمک‌های حمایتی مانند صدور مجوز برای ورود به معدن، هزینه حمل و نقل و یا اقامت باشد. به هر حال این حوزه بسیار بزرگ است و در واقع درباره‌ی چند هزار معدن صحبت می‌کنیم. افکار عمومی دارای اهمیت ویژه‌ای است و من امیدوارم بسیاری از مواد معدنی ناشناخته از سوی مستندسازان مورد توجه قرار گیرد و تنها به سراغ معادن ذغال سنگ نروند.

در پایان این نشست، مستندسازانی چون رهبر قنبری، مهدی باقری، الله‌کرم رضایی‌زاده و مژگان صیادی پرسش‌ها و دغدغه‌هایشان را مطرح کردند.