1397/02/20 01:24
فاصله بازارگرایی در اقتصاد ایران از بازارگرایی اصیل
به گزارش پایگاه خبری راد، فرشاد مومنی در ششمین همایش سالانه مرزهای دانش اقتصاد توسعه با موضوع فقر که در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، اظهار کرد: وجه اندیشه‌ای تعدیل ساختاری که در یک ساخت رانتی توسعه نیافته ترویج شد از نظر من یک بازارگرایی مبتذل بود چون مروجان آن خود به اصول و مبانی این اندیشه وفادار نبودند، به همین دلیل بستری برای گسترش رانت‌های غیر عادی فراهم شد.
وی ادامه داد: برای بازارگرایی شرافتمند حرکت به سمت شفافیت اهمیت دارد، ولی دیدیم که مدعیان تعدیل ساختاری تا جایی که توانستند در زمینه افزایش عدم شفافیت و دستکاری گام برداشتند.
این اقتصاددان ادامه داد: اغلب به نظر می‌رسد که بازارگرایان ایرانی ادبیات بازار را مورد استفاده قرار می‌دهند در این جهت که رفتار رانت‌جویانه خود را به این نحو توجیه کنند. مثلا درست وقتی که رانت‌های غیر مولدها مورد هدف قرار می‌گیرد گفته می‌شود که چرا برخورد دستوری می‌شود؟
مومنی در ادامه سخنانش بیان کرد: نوامیس بازارگرایان، شفافیت، امنیت حقوق مالکیت و برابری کامل بین بازیگران اقتصادی است. ولی می‌بینیم که مدافعان بازارگرایی در ایران هرگز حساسیتی نسبت به این موارد از خود نشان نمی‌دهند. اکنون مشکلات در اثر نابرابری به وجود آمده چه زمانی به آن واکنش نشان داده‌اند؟
وی درباره مرحوم حسین عظیمی توضیح داد: یکی از میراث اندیشه حسین عظیمی آن بود که توضیح داد مدارهای توسعه نیافتگی چگونه باعث فروپاشی رژیم پهلوی شد؟ برخی فکر می‌کنند پهلوی‌ها در اثر شوک نفتی دچار فروپاشی شدند در حالی که چنین نبوده و در سال ۱۳۵۱ در روستاهای کشور ۴۸ درصد و در شهرها ۴۷ درصد دچار فقر غذایی شدند. البته بررسی شرایط اقتصادی کنونی نشان می‌دهد ما اکنون نیز از این منظر دچار مشکلات بسیاری هستیم.
این اقتصاددان بیان کرد: برخی قاعده‌گذاری‌های اقتصادی نامناسب منجر به آن شده که مردم صرفه‌جویی‌های خود را به سمت مواد غذایی ببرند و این مدارای نجیبانه‌ی مردم را نشان می‌دهد که همچنان مدارا می‌کنند.
وی به نقش برنامه‌ریزی در حل مشکلات اقتصادی اشاره کرد و گفت: متاسفانه برخورد با برنامه توسعه در ایران تبدیل به مناسک شده و این برای من مایه غم و اندوه است.
در ادامه این نشست و در یکی از پنل‌ها وحید محمودی؛ اقتصاددان به موضوع اجبار افراد به کار بیشتر برای امرار معاش اشاره کرد و گفت: بعضا افراد مجبور می‌شوند که برای گذران زندگی خود بیش از ۴۵ ساعت در هفته کار کنند که درآمد بیش‌تری به دست بیاورند. در این صورت دچار فقر زمانی شده و فرصت‌هایی که لازم است برای تفریح، فرهنگ و... و. بگذارند را از دست می‌دهند که چنین وضعیتی بار روانی سنگینی به افراد تحمیل می‌کند.
وی ادامه داد: این موضوعی است که در آمارهای مربوط به وضعیت کار در ایران می‌توان آن را مشاهده کرد
در ادامه این نشست حسن طایی، اقتصاددان نیز گفت: ایجاد اشتغال برای اقتصادی که در مدت زمانی رشد دو درصد داشته و GDP آن معادل ۴۰۰ میلیارد دلار بوده و همواره نوسان داشته است دشوار است.
وی به موضوع بنگاه‌های کوچک و متوسط اشاره کرد و گفت: بر اساس تجربیات جهانی حمایت از بنگاه‌های زیر ۱۰ نفر می‌تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال در کشورها ایفا کند. این بنگاه‌ها برای اشتغال زنان نیز بسیار مفید است.
طایی همچنین بیان کرد: این بنگاه‌ها فرصت پرورش خلاقیت را برای افراد فراهم کرده و نقش مهمی در رفاه کشورهای در حال توسعه ایفا می‌کنند.
