10:52 | جمعه 30 آذر 1403
جدیدترین اخبار
سایر اخبار
1399/11/22 22:10
اهمیت اوراق تبعی در روزهای آخر زمان اعمال و تصمیم ناشرین + مثال
نماد برتر- با نزدیک به زمان اعمال سر رسید برخی از اوراق تبعی و اوضاع بازار سرمایه ، تصمیم ناشرین برای جلوگیری از زیان ، اهمیت ویژه ایی یافته است .
به گزارش پایگاه خبری نماد برتر ،فائزه رهنی - ارسلان پوربابایی با انتنشار مطلبی با عنوان " اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟" اعلام کردند: در بازار سهام که تنها در جهت رشد بازار می‌توان سود کرد، افت شدید قیمت‌ها باعث ترس و هراس سهامداران می‌شود به گونه‌ای که گاه شاهد تصمیمات هیجانی در رابطه با فروش سهم هستیم.
اوراق‌تبعی ایده‌ای بود که همزمان با ریزش شدید بورس تهران از سمت مسئولان بازار سرمایه به فعالان ابلاغ شد. این اوراق با توجه به نگرانی‌هایی که سهامداران خرد داشتند به‌عنوان ابزاری برای بیمه کردن ارزش سهام معرفی شد تا توسط آن نوسانات و زیان سهم بیمه شود. در واقع سهامدار می‌تواند با در اختیار داشتن اوراق تبعی ریسک سیستماتیک را به حداقل برساند.
ناشر اوراق‌تبعی با توجه به شناختی که نسبت به سهم و ظرفیت ها دارد، اوراق با قیمت مشخص را منتشر می‌کند و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند در تاریخ اعمال در صورتی‌که قیمت سهم پایین‌تر از نرخ اعمال اوراق تبعی باشد زیان وی جبران می‌شود. ناشر اوراق تبعی معمولا سهامدار عمده بوده یا تامین مالی ناشر توسط سهامدار عمده صورت می‌گیرد.
فرایند اجرایی اوراق تبعی
زمانی که اطلاعیه اوراق تبعی منتشر می‌شود و پس از بازگشایی تا اتمام حجم عرضه مورد نظر هر سرمایه‌گذار می‌تواند ورقه تبعی را خریداری کند. ساز و کار اولیه این طرح به این شکل است که ناشر، اوراقی را تحت‌عنوان آپشن یا اختیار فروش تبعی منتشر می‌کند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاران خرد را کاهش می‌دهد.
با این طرح سهام بطور کامل بیمه می‌شود اما امکان انجام معاملات ثانویه روی اوراق تبعی وجود ندارد و خریدار فقط می‌تواند از اختیار استفاده کند. در عین حال کسی که یک آپشن را خریداری کرده آسودگی‌خاطر دارد این سهام را در یک دوره مشخص بالاتر از رقم کنونی به فروش خواهد رساند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که اوراق در بازار ثانویه عرضه نمی‌شوند و بنابراین قابل معامله نیستند.
فرجام این اوراق یکی از دو حالت ذیل است:
۱. در صورتی که قیمت پایانی سهم پایه در روز سررسید بزرگ‌تر یا مساوی قیمت اعمال باشد، اعمال اوراق اختیارفروش تبعی بی‌معنی است چرا‌که دارنده اختیار می‌تواند سهم را با قیمت بالاتر در بازار سهام به فروش برساند.
۲. در صورتی که قیمت پایانی سهم پایه در روز سررسید از قیمت اعمال کمتر باشد، اعمال اوراق اختیار فروش‌تبعی منوط به ارائه درخواست از سوی سهامدار و از طریق کارگزار به بورس حداکثر تا ساعت۱۳ آن روز انجام خواهد شد.
کسانی می‌توانند اوراق اختیار تبعی بخرند که مالک سهام پایه باشند. تعداد سهم باید به‌اندازه اوراق تبعی یا از آن بیشتر باشد. در صورت خرید اوراق‌تبعی فروش حتما باید سهم مورد‌نظر تا تاریخ اعمال نگهداری شود و در صورت فروش سهم، برگه‌های اختیار فروش‌تبعی خود به خود ابطال می‌شود.
فرض کنید قیمت اعمال برای اختیار تبعی فروش یک سهم در تاریخ سررسید ۱۵۰۰ تومان و قیمت پایانی سهم در آن تاریخ ۱۰۰۰ تومان باشد. دارنده اختیار به دلیل بالاتر بودن قیمت اعمال اختیار می‌تواند سهم را با قیمت ۱۵۰۰ تومان به ناشر اوراق تبعی بفروشد یا ما‌به‌تفاوت قیمت سهم و قیمت اختیار را بصورت نقدی دریافت کند. چگونگی اعمال آن در اطلاعیه منتشر‌شده اعلام می‌شود که می‌تواند نقدی یا سهمی باشد.
احتمال رشد قیمت سهام با نزدیک شدن به تاریخ اعمال!؟
با توجه به ریزش‌های اخیر بازار سرمایه و راه‌حل‌هایی که برای آن مطرح می‌شد موضوع سهام تبعی نیز مورد توجه ارکان بازار قرار گرفت. در کل انتظار می‌رفت سهامداران با توجه به تضمین حداقل سود مورد انتظار از نوسانات بازار هراسی نداشته باشند و تصمیمات هیجانی اتخاذ نکنند. حال با نزدیک‌شدن به تاریخ اعمال برخی از اوراق تبعی منتشر شده آنچه که اهمیت دارد سیاست ناشر اوراق تبعی در روزهای منتهی به روز سررسید است.
برخی از اهالی بازار سرمایه معتقدند با توجه به اینکه در اکثر سهم‌ها ، قیمت اعمال از قیمت روز سهام بیشتر است این امکان وجود دارد ناشر برای اجتناب از زیان، قیمت سهم را تا قیمت اعمال بالا ببرد.
به‌نظر می‌رسد با توجه به حجم اوراق تبعی موضوع حمایت ناشر اوراق تا رسیدن قیمت سهم به قیمت اعمال چندان قابل‌استناد نبوده و این مساله‌ای نیست که ناشر اوراق بخواهد روند سهم را به هر قیمتی و در بازار منفی تا تاریخ سررسید تغییر دهد چرا‌که بالا بردن قیمت سهم در بازار منفی هزینه به‌‌مراتب بیشتری را به سهامدار عمده تحمیل می‌کند. علاوه بر آن با توجه به قیمت سهام پس از ریزش‌های اخیر، ناشر اوراق می‌تواند سهم‌ها را در بازه های نسبتا ارزنده خریداری کند.
به عنوان نمونه قیمت ورقه تبعی بانک صادرات که ۲۳ اسفند سررسید می‌شود، ۳۷۵ تومان است. اگر برای مثال قیمت پایانی سهم در نزدیکی تاریخ اعمال ۳۰۰ تومان باشد با توجه به حجم ۵ میلیاردی اوراق تبعی سهم، حداکثر زیان ناشی از اعمال حدود ۴۰۰ میلیارد تومان است. گذشته از آن به نظر می‌رسد بخشی از دارندگان اوراق‌تبعی قبل از سررسید سهام را فروخته و اوراق تبعی آنها باطل شده باشد. بنابراین در ظاهر هزینه رشد قیمت سهم تا قیمت اعمال به مراتب بیشتر از زمانی است که ناشر اقدام به خرید سهام بصورت نقدی یا سهمی در تاریخ اعمال کند.
با توجه به اینکه انتظار می‌رود بازار طی هفته‌های آتی با افزایش تقاضا رو‌برو باشد و افت قیمت سهام و جذابیت خرید آنها ممکن است ناشر اوراق تبعی جهت تامین مالی برای زمان اعمال ترجیح دهد با فروش سهام در بازار تامین نقدینگی کند. این موضوع می‌تواند به‌نوعی منجر به رشد حجم عرضه در بازار شود.
