اثر سه عامل بر روند آینده بورس + مقایسه بازدهی بازار سهام با رقبا

به گزارش نماد برتر، علی زینلی با انتشار مطلبی با عنوان  "سه موتور پیشران بورس" در روزنامه دنیای اقتصاد با بیان اینکه در مقطع فعلی برای پیش‌بینی روند آتی بازار سهام به چیزی بیش از پیش‌بینی و در واقع به پیشگویی نیاز است، اعلام کرد: عوامل موثر بر بازار سهام و احتمال تغییرات آنها در مقطع فعلی بسیار زیاد هستند. برای پیش‌بینی روند آینده بازار سهام و برای سهولت و قابل ‌تحلیل بودن بهتر است بازار را از منظر عوامل و محرک‌های آتی تاثیرگذار به قطعات کوچک‌تر تحلیلی تقسیم کنیم.

عوامل تاثیر‌گذار بطور خلاصه شامل نرخ ارز، نرخ تورم و انتظارات تورمی، حجم نقدینگی کل، انتخابات آمریکا، گزارش‌های مالی شرکت‌ها، تغییرات در نرخ سود بدون ریسک و سایر عوامل ریز و درشت دیگر می شود.

در اینجا سه عامل اصلی از دید نگارنده شامل نرخ ارز، نرخ تورم و انتظارات تورمی و انتخابات آمریکا است. قبل از بررسی هر کدام از این سه مورد، نکته مهم و قابل‌توجه اثر‌گذاری این متغیرها بر یکدیگر است. برای مثال افزایش نرخ تورم و انتظارات تورمی سبب افزایش نرخ ارز خواهد شد یا اینکه نتیجه انتخابات آمریکا می‌تواند  روی نرخ ارز و انتظارات تورمی تاثیر بگذارد. در ابتدا بطور جداگانه هر مورد را بررسی و تاثیر آن را بر بازار سهام پیش‌بینی می‌کنیم و در انتها یک نتیجه‌گیری کلی در مورد وضعیت آتی بازار سهام خواهیم داشت.

نرخ ارز: بطور قطع مهم‌ترین محرک و عامل تاثیرگذار بر بازار سهام، نرخ ارز است که دلیل آن نیز همبستگی بالای سودآوری شرکت‌های بزرگ بازار و خصوصا شرکت‌های فعال در حوزه کامودیتی بطور مستقیم و همبستگی نسبتاً بالای سایر شرکت‌ها بطور غیرمستقیم است. درحال‌حاضر در شرایطی قرار داریم که نرخ ارز نیمایی به‌عنوان مهم‌ترین نرخ ارز تاثیرگذار بر سودآوری شرکت‌های بورسی درحال نزدیک شدن به نرخ ارز صرافی‌ملی است که به اذعان پاره‌ای از کارشناسان به نوعی سیاست‌گذار پولی درحال تک‌نرخی کردن نرخ ارز بطور غیررسمی است.

در سه ماهه دوم سال‌ جاری تاثیرات مثبت افزایش مستمر نرخ ارز نیمایی و به تبع آن افزایش نرخ فروش محصولات شرکت‌ها به خوبی در گزارشات 6 ماهه و مهر شرکت‌ها و کاملاً مشخص و قابل ردیابی است. با انتشار گزارشات 6‌ ماهه شرکت‌ها نسبت گذشته‌نگر (P/ E ) از اوج که در اواسط مرداد به حدود ۳۸ مرتبه رسیده بود به ۱۸ مرتبه‌ کاهش پیدا کرده که این کاهش ۲۰ مرتبه‌ای به‌دلیل کاهش قیمت سهام و افزایش سودآوری شرکت‌ها در سه ماهه دوم سال‌ بوده است.

نکته مهم اینکه متوسط نرخ ارز نیمایی در سه ماهه دوم در حدود ۱۸۵۰۰ تومان بوده در حالی که نرخ نیمایی اکنون حدود ۲۷ هزار تومان است بنابراین باز هم انتظار می‌رود در سه ماهه سوم و حتی چهارم سال‌ مجدد‌ا شاهد افزایش سودآوری شرکت‌ها باشیم که با قیمت‌های فعلی سهام انتظار می‌رود نسبت P/ E  بازار به حوالی ۱۰ مرتبه برسد و در برخی از صنایع مانند صنایع فلزی، پتروشیمی و سنگ آهنی به حدود ۷ مرتبه نیز برسد.

همچنین با توجه به انتظار افزایش نرخ ارز حداقل به اندازه تورم مورد انتظار سال آتی و سیاست فعلی بانک‌مرکزی مبنی بر عدم سرکوب قیمت‌ها با توجه به تورم انتظاری و افزایش نرخ ارز صرافی ملی و نیمایی همگام با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، انتظار می‌رود در سال آتی نیز افزایش نرخ ارز حداقل به اندازه نرخ تورم خواهیم داشت که در این‌صورت با قیمت‌های فعلی سهام نسبت P/ E  بازار به حدود ۷ مرتبه و در برخی از شرکت‌های بزرگ و کوچک بنیادی و سود‌ ساز به حدود ۵ مرتبه خواهد رسید که این مطلب به خوبی نشان‌دهنده ارزندگی قیمت سهام در مقطع فعلی است. 

تورم و انتظارات تورمی: طبق اطلاعات منتشره مرکز آمار، نرخ تورم نقطه به نقطه مهر ماه به 5. 41 درصد رسید که بالاترین نرخ در سال‌ جاری است. با توجه به اینکه نقدینگی کل با نرخ رشد بالا درحال رسیدن به رقم ۳ میلیون میلیارد تومان است و طبق پیش‌بینی مراجع معتبر بین‌المللی برای سال میلادی آتی نرخ رشد نقدینگی حدود ۳۰ درصد برآورد شده، تداوم نرخ تورم در سطوح ۳۰ درصد برای سال آتی انتظار می‌رود این سطح تورم،عامل مهمی در افزایش نرخ ارز باشد. بنابراین از منظر این عامل نیز انتظار رشد سودآوری شرکت‌های بورسی  همان‌گونه که اثرات آن در عامل اول اشاره شد، می‌رود. 

انتخابات آمریکا: انتخابات دوره فعلی آمریکا یکی از مهم‌ترین انتخابات در چند سال اخیراست که این اهمیت نه تنها برای ایران بلکه برای کل دنیا نیز خواهد بود. با توجه به سیاست‌های مالی و غیرمالی متفاوت هر کدام از کاندیداهای ریاست‌جمهوری در حوزه‌های مختلف، تاثیرات متفاوتی نیز بر روابط تجاری با کشورها و سایر موضوعات خواهد داشت.

از دید نگارنده تاثیر انتخابات آمریکا از دو جبهه بر بازار سهام تاثیرگذار است. جبهه اول موضوع شروع مذاکرات برای رسیدن به توافق که در این جبهه به‌نظر می‌رسد با توجه به اینکه بایدن به‌ عنوان معاون ریاست‌جمهور سابق آمریکا در توافق‌نامه برجام نیز حضور داشت، انتظار شروع مذاکرات و رسیدن به توافق بسیار بیشتر است که در صورت پیروزی این گروه در انتخابات پیش‌رو یک شوک اولیه به‌کلیه بازارهای مالی و غیرمالی ایران وارد خواهد شد.

ولی از نگاه نگارنده این شوک در بازار سهام بسیار کمتر خواهد بود به‌دلیل اینکه بازار سهام با افت قابل‌توجهی که در سه ماه اخیر داشته، عملاً تمامی رخدادهای آتی از این بابت را در قیمت‌ها لحاظ کرده و به‌نظر می‌رسد در کل انتخاب هر کدام از کاندیداها از حوزه‌های متفاوت نتیجه‌ای جز رشد قیمت‌ها در بازار سهام نخواهد داشت. البته باید اشاره کرد اعتماد عمومی به بازار سهام که در نتیجه اقدامات غیرحرفه‌ای دولت و عدم رعایت اصول حرفه‌ای بورس به شدت خدشه دار شده باید بازگردد تا در ادامه، قیمت‌های سهام در موج حرکتی جدید که قطعا ایجاد خواهد شد به مسیر رشد برگردد.

نتیجه‌گیری: به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی و خصوصا مقایسه با توجه به افت قابل ملاحظه قیمت‌ها در بازار سهام از یک طرف و رشد مناسب سودآوری شرکت‌ ها در سه ماهه دوم و انتظار تداوم رشد در فصول سوم و چهارم سال‌ جاری و آینده، سرمایه‌گذاری در بازار سهام در مقایسه با سایر بازارهای مالی از بازده به ریسک بسیار بالاتری برخوردار است.