۱۰ درصد مردم دنیا از تعاونی‌ها پول در می‌آورند؛ در ایران چطور؟

به گزارش پایگاه خبری راد،  پانزدهم تیرماه سال ۱۳۹۸ مصادف با ۶ ژوئیه ۲۰۱۹ به عنوان نود و ششمین روز جهانی تعاون نامگذاری شده است. تاریخچه این روز به یک قرن پیش و به سال ۱۹۲۳ برمی‌گردد که برای اولین بار اتحادیه بین‌المللی تعاون (ICA) اولین شنبه ماه ژوئیه را به عنوان روز جهانی تعاون نامگذاری کرد.

تِم روز جهانی تعاون برای سال ۲۰۱۹ تعاون برای کار شایسته (WORK DECENT FOR COOPS) است و پیام تم این است که تعاونی‌ها، بنگاه‌های اقتصادی مردم محوری هستند که به صورت دموکراتیک اداره و کنترل می‌شوند و توسعه انسانی و عدالت اجتماعی را در اولویت کاری خود قرار می‌دهند.

بر اساس گزارش جهانی تعاونی‌ها در سال ۲۰۱۷ حدود دو میلیون و ۹۳۷ هزار و ۳۲۳ شرکت تعاونی در جهان وجود دارند و بیش از ۲۷۹ میلیون نفر معادل ۱۰ درصد شاغلین جهان در این تعاونی‌ها مشغول به کارند یا منبع اصلی درآمدشان از تعاونی‌ها است.

مطالعات نشان می‌دهد که در مقایسه با اشتغال در سایر پخش‌ها، مشاغل تعاونی در طول زمان پایدارتر هستند چرا که در تعاونی‌ها شکاف درآمدی کوچک‌تری بین مشاغل مختلف وجود دارد و مشاغل تعاونی در مناطق روستایی و شهری از توزیع متعادل‌تری برخوردار هستند.

اتحادیه بین‌المللی تعاون یکی از نهادهای رسمی، مستقل و غیردولتی سازمان ملل متحد به شمار می‌رود که در برگیرنده حدود یک میلیارد نفر از ۹۶ کشور جهان است. مأموریت اتحادیه ICA، ترویج و توسعه تعاونی‌ها به عنوان یک مدل کسب و کار اجتماعی و مردم محور است و هدف اصلی آن، ارتقا و تقویت تعاونی‌های مستقل و تسهیل روند توسعه اقتصادی و اجتماعی اعضا در سراسر دنیاست.

در حال حاضر اعضای اتحادیه را سازمان‌های ملی و بین‌المللی تعاون در تمامی بخش‌ها از جمله کشاورزی، بانکداری، انرژی، صنعت، بیمه، ماهیگیری، تعاونی‌های مسکن، گردشگری و مصرف تشکیل می‌دهند. تا پایان سال ۲۰۰۲، ایکا دارای ۲۳۶ سازمان عضو از ۹۳ کشور بود و حدود ۷۲۵ میلیون نفر در سراسر جهان تحت پوشش این سازمان قرار داشتند ولی اکنون این آمار تا ۸۰۰ میلیون نفر هم برآورد می‌شود.

امروزه از هر شش نفر در جهان، یک نفر عضو تعاونی است و اتحادیه بین‌المللی تعاون، نماینده یک میلیارد عضو تعاونی از سه میلیون تعاونی در سراسر جهان است و بیش از ۳۰۰ فدراسیون و سازمان تعاونی را در ۱۱۰ کشور جهان نمایندگی می‌کند.

اتحادیه بین‌المللی تعاون که مقر آن هم اکنون در شهر" ژنو" قرار دارد با سازمان‌های بین‌المللی نظیر سازمان‌های بین‌المللی کار (ILO) و شورای توسعه و تجارت (UNCTAD) همکاری می‌کند و اتاق تعاون نیز به نمایندگی از بخش تعاون جمهوری اسلامی ایران از اعضای فعال آن بوده و همکاری‌های خوبی با این نهاد بین‌المللی دارد.

سال گذشته سیزدهمین اجلاس بین‌المللی تعاون به میزبانی اتاق تعاون ایران در کشورمان برگزار شد. در این اجلاس ۱۷۰ میهمان خارجی از ۲۵ کشور جهان از جمله چین، روسیه، هند، ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، آرژانتین، بلژیک، نیجریه، مالزی، ترکیه، و ایتالیا در این اجلاس حضور داشتند. در این رویداد یکی از تعاونی‌های بزرگ کشورمان به عنوان عضو اتحادیه جهانی تعاون میزبانی برگزاری اجلاس دو کمیته زنان و جوانان ICA را برعهده داشت.

برگزاری این اجلاس به دنبال انتخاب ایران به عنوان عضو هیأت مدیره اتحادیه صورت گرفت و فرصتی طلایی برای بخش تعاون کشور بود تا بتواند در عرصه ملی و بین‌المللی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارد. ارائه مدل کسب و کار مبتنی بر تعاونی، کمک به توسعه صادرات غیرنفتی کشور، گسترش تجارت میان تعاونی‌ها و ایجاد فرصت‌های تجاری جدید و دستیابی به فناوری‌های جدید از جمله اهداف برگزاری سیزدهمین اجلاس بین‌المللی تعاون بود؛ همچنین به مناسبت ۱۲۰ سالگی سازمان بین المللی کار، رئیس اتاق تعاون ایران در روزهای اخیر در نخستین رویداد مشترک سازمان جهانی کار و اتحادیه بین‌المللی تعاون، حضور یافت و با رئیس اتحادیه ایکا و نمایندگان بخش تعاون ترکیه، برزیل و ژاپن دیدارهایی داشت.

بهمن عبدالهی، رئیس اتاق تعاون ایران در گفت‌وگو با ایسنا درباره شعار امسال روز جهانی تعاون می‌گوید: از سال ۱۹۹۵ به بعد هر سال اتحادیه بین‌المللی تعاون و سازمان ملل موضوع و شعاری را برای روز جهانی تعاون انتخاب می‌کنند که شعار امسال روز جهانی تعاون، "تعاون برای کار شایسته" است. کار شایسته یک ساز و کار اساسی برای دستیابی به عدالت اجتماعی است و در همه اهداف توسعه پایدار سازمان ملل هم لحاظ شده است.

در حال حاضر سه میلیون تعاونی با عضویت بیش از یک میلیارد نفر در جهان فعالیت دارند که به طور مستقیم و غیرمستقیم برای ۲۸۰ میلیون نفر در جهان اشتغالزایی کرده‌اند.

وی می‌گوید: هم اکنون سه میلیون تعاونی با عضویت بیش از یک میلیارد نفر در جهان فعالیت دارند که به طور مستقیم و غیرمستقیم برای ۲۸۰ میلیون نفر در جهان اشتغالزایی کرده‌اند و این رقم معادل ۱۰ درصد کل اشتغالی است که توسط تعاونی‌ها در دنیا ایجاد شده است.

عبدالهی با بیان اینکه به دلیل آمار بالای بیکاری، نبود امنیت شغلی و تبعیض در جهان افزایش یافته است، می‌افزاید: موضوع ترویج رشد و توسعه اقتصادی، اشتغال پایدار و کار شایسته برای همگان است و در این بین تعاونی‌ها به عنوان مدل کسب و کارهای مردم محور نقش مؤثر و بسزایی در ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب و توانمندسازی افراد دارند.

به گفته رئیس اتاق تعاون ایران، تعاونی‌ها به این دلیل در جهان مورد اقبال قرار گرفته‌اند که با رویکرد دموکراتیک و روحیه جمعی به رشد فراگیر و پایدار در جامعه دست پیدا کرده و رشد و توسعه اقتصادی کشورها را موجب می‌شوند.

 بر اساس اطلاعات سامانه جامع آمارهای ثبتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تا پایان سال گذشته تعداد ۹۲۳۷۰ شرکت تعاونی و ۵۹۳ اتحادیه در کشور فعالیت داشته‌اند که تعداد کل اعضای تعاونی‌های مذکور بیش از ۵۵ میلیون نفر و میزان اشتغال تعاونی‌ها حدود یک میلیون و ۷۵۰ هزار نفر بوده است. بیشترین میزان فعالیت تعاونی‌های کشور هم مربوط به فعالیت‌های کشاورزی، صنعت و ساختمان بوده است. با توجه به آنکه بخش تعاون سهم بالایی از مراودات و مبادلات تجاری و اقتصادی و اجتماعی دنیا را به خود اختصاص داده است از این رو ضرورت توجه و حمایت جدی از تعاونی‌ها در ایران و فراهم کردن بستر صادرات و مبادلات آنها با کشورهای جهان بیش از پیش احساس می‌شود.