به گزارش پایگاه خبری راد، رضا اردکانیان با تاکید بر اینکه شاخصهای چهار دهه ما در زمینه آب شرب نه تنها در منطقه بلکه در میان کشورهای توسعه یافته قابل برابری است، اظهار کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی با وجود اینکه جمعیت کشور بسیار کمتر از مقطع کنونی بوده است، ولی جمعیت تحت آب شهری در کشور حدود ۷۵ درصد بوده است؛ با اینکه جمعیت فعلی شهری ما بیش از ۳.۵ برابر شده است اما خوشبختانه در حال حاضر جمعیت تحت پوشش آب شهری کشور به حدود ۱۰۰ درصد رسیده است.
وی افزود: در حال حاضر تعداد تصفیهخانههای آب شهری کشور با رشد ۵.۱ برابری به ۱۴۰ واحد افزایش پیدا کرده است و جمعیت روستایی تحت پوشش شبکههای آب مطمئن و پایدار به حدود ۷۵ درصد رسیده است که تنها در دوره ۵.۵ ساله دولت تدبیر و امید بالغ بر ۶ میلیون نفر روستایی از آب آشامیدنی سالم و مطمئن برخوردار شدهاند.
وزیر نیرو تاکید کرد: امروزه کشور ما نه تنها در زمینه آب شرب بلکه در زمینه شبکههای فاضلاب به عنوان یکی از شاخصهای توسعه یافتگی پیشرفت چشمگیری داشته است. در ابتدای انقلاب چهار تصفیهخانه فاضلاب در کشور فعال بوده است که این رقم در حال حاضر به ۲۱۷ تصفیهخانه در مدار بهرهبرداری رسیده است و خوشبختانه جمعیت تحت پوشش این بخش نیز به حدود ۵۰ درصد است که این مهم به جلوگیری از رهاسازی فاضلاب کمک شایانی را به بهداشت محیط خواهد کرد.
اردکانیان با اشاره به اینکه پساب تصفیه شده منبع مطمئنی برای مصارف صنایع و فضای سبز خواهد بود، ادامه داد: ما امروزه تصفیهخانه فاضلاب در حال ساختی نداریم که مشتریان پساب تصفیه شده آن در صف استفاده از این منابع نباشند. همین امر موجب شده تا بخش خصوصی نیز اشتیاق زیادی برای ساخت تصفیه خانههای فاضلاب نشان دهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره مدیریت تنش آبی در سال ۱۴۰۰، گفت: بخش قابل توجهی از این مسئله در پنج برنامه مهم تدارک دیده شده است و سعی خواهیم کرد مشکل تنش آبی را در شهرهای مختلف کشور کاهش بدهیم. موفقیت ما در این زمینه به میزان زیادی به همراهی مصرف کنندگان بازمیگردد و برای این کار درصددیم هم کنترل کیفی را افزایش بدهیم و هم با تولید و توزیع وسایل کاهنده بین مصرف کنندگان و تشویق آنها برای استفاده از این تجهیزات بتوانیم تا حدودی میزان مصرف را با همراهی مصرف کنندگان کنترل کنیم.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در این میان بخش محدودی از هموطنان نیز از فراتر از الگوی مصرف منابع آبی را استفاده میکنند که درصددیم این گروه را نیز برای پیوستن به جرگه خوش مصرفان تشویق کنیم.
اردکانیان اضافه کرد: بدین منظور تعرفههای جدید در مراحل نهایی تصویب است و پیش از اعمال این تعرفهها نیز آگاهی لازم به مشترکان پرمصرف داده خواهد شد و حتی قبوض مجازی تولید و ارسال خواهد شد که اگر این گروه محدود بخواهند همانند سال گذشته آب شرب بیشتری را مصرف کنند، طبیعتاً هزینههای آنها بنابر بر تعرفههای جدید افزایش پیدا خواهد کرد.
وی تصریح کرد: این مسئله هم اکنون در حال تبدیل شدن به یک مطالبه اجتماعی است و هر زمان که با خبرنگاران مواجه شدهام، این سوال مطرح میشود که تعرفه مشترکان پرمصرف چه شد؟ به هر حال در بخش آب و برق فشار بیشتر بر روی کسانی است که گروه خوش مصرف هستند و ما امیدواریم وضعیت به نحو مناسبی در این بخش اصلاح شود.
وزیر نیرو در بخش دیگری از سخنان خود گفت: خوشبختانه در چند ماه اخیر به میزان قابل ملاحظهای ماهیت میان بخش بودن آب در حال شناسایی است و به رسمیت شناخته شده است. در این مدت سازوکارهای ایجاد شده و تصمیمات گرفته شده از ناحیه دولت در ارتباط با تشکیل کارگروه ملی سازگاری با کم آبی موجب شده است تا اگر قرار است سیاستی در زمینه آب ابلاغ شود با حضور تمامی ذینفعان و ذی مدخلان این تصمیمات مهم گرفته شود.
اردکانیان تاکید کرد: ماهیت میان آب بخش بودن امروزه در کشور ما در حال تبدیل شدن به یک باور عمومی است که این مسئله ممکن است یکی از برکات خشکسالی و مشاهده مستقیم مسئله کم آبی و محدودیت منابع آبی در کشور ما بوده است که تصمیمات مشترک در بخش آب گرفته شود و هر دستگاهی از منظر فعالیت بخشی خود به این مسئله مهم نگاه نکند.
وی در پاسخ به سوالی درباره علت عدم توفیق در زمینه انسداد چاههای غیرمجاز در کشور، گفت: اگر ما نگاه بخشی به حوزه آب داشته باشیم، میتوان این مسئله را از وزارت نیرو دور کرده و مشکل را به دلیل عدم تأمین منابع لازم برای هدفهای از پیش تعیین شده دانست. ولی واقعیت امر این است که با وجود نقش مهم منابع مالی برای به ثمر رسیدن این مهم لازم است یک اقدام هماهنگ میان دستگاهی نیز صورت بگیرد.
وزیر نیرو ادامه داد: به هر حال معیشت کشاورزان را نمیتوان نادیده گرفت؛ اگر چاه غیرمجازی دولت نمیتواند نسبت به پیامدهای مسدود کردن این چاه بیتوجه باشد که این امر طبیعتاً مستلزم یک همکاری مشترک است که بتوانیم تسهیلات لازم را برای این کشاورزان فراهم کنیم و در مناطقی که با محدودیت جدی منابع آب روبهرو هستیم، مشاغل جایگزین را در اختیار کشاورزان قرار بدهیم.
اردکانیان خاطرنشان کرد: این مهم جزو برنامههای ماست که مطمئناً شدنی است و مستلزم کنار گذاشتن تفکر و نگاه بخشی به آب است که همچنان هنوز هم متأسفانه تا حدود قابل توجهی این تفکر وجود دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره حل مشکل آب استانهای اصفهان و یزد، گفت: مسئله آب در کشور ما به قدری مهم است که نه در سطح مسئولیت سنگین وزارت نیرو بلکه در سایر سطوح مدیریتی و کارشناسی به هیج عنوان محدودیتهای تقسیمات کشوری نمیتواند معنای داشته باشد.
وزیر نیرو ادامه داد: آب مرزها و حریم طبیعی خود را دارد که به نام حوضه آبریز رودخانه شناخته میشود. در محلی ممکن است حوضه آبریز رودخانه با تقسیمات کشوری تطبیق پیدا کند که معمولاً هم اینگونه نیست. در حال حاضر حوضههای آبریز اصلی در کشور شش حوضه آبریز بزرگ است که چندین استان را در برمیگیرد و برای اینکه آب به درستی مدیریت شود باید الزامات حوضه در آن لحاظ شود.
اردکانیان تصریح کرد: درباره استانهای یزد و اصفهان و تمامی کسانی که از حوضه آبریز رودخانه زایندهرود بهرهمند هستند طبیعتاً برای مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی، صنعت و در شرایط مناسب برای مصارف زیست محیطی نیز مسئله به همین گونه است. در عین حالی که تقسیمات کشوری وجود دارد ولی تخصیصهای داده شود و برنامهریزیهای صورت گرفته محترم است و در عین حال شرایط اقلیمی هم نقش و اثر خود را دارد چراکه تمامی این تقسیمبندیها برای شرایط سالهای نرمال و طبیعی است و زمانی که ما با محدودیت منابع مواجه هستیم، این بخشها نیز به نوعی متأثر خواهند شد.
وی اضافه کرد: هر سه استان چهارمحال و بختیاری، اصفهان و یزد نیازمند این آب هستند و مصارف قابل ملاحظهای هم دارند. در سالهای خشک ما طبیعتاً با محدودیت منابع مواجه هستیم ولی در عین حال تقسیم بندیهای لازم نیز صورت گرفته است و اولویت در تمامی استانها و از جمله این سه استان بحث تأمین آب شرب است و سپس به سایر مصارف پرداخته خواهد شد.
اردکانیان یادآور شد: چندی پیش نیز با تاکید ریاست جمهوری، دولت تصمیم گرفت تا شورای عالی آب را موظف کند یک کارگروهی برای احیای زاینده رود تشکیل شود که هم اکنون اقدامات این کار در حال فراهم شدن است و گزارش آن به زودی تقدیم شورای عالی آب خواهد شد.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در گام نخست درصددیم تا در ذیل این کارگروه و با همکاری سازمان محیط، وزارتخانههای صنعت، جهاد کشاورزی، کشور، نیرو و سازمان برنامه و بودجه به عنوان اعضای شورای عالی آب در وهله نخست تابلوی منابع و مصارف این حوضه را مشخص کنیم و بر مبنای آن یک توافقی ایجاد شود که چه میزان آب موجود است تا اعداد و ارقام مورد توافق طرفین قرار بگیرد. امیدواریم این مسئله به سمتی برود که سطح تنازع بر سر آب کاهش پیدا کند.
سدسازی مسئله صفر و یکی نیست
اردکانیان در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوالی مبنی بر آثار مخرب سدسازی در کشور، گفت: در طی چند روز اخیر وقوع سیلابهای بزرگ در کشور موجب شده بود تا سد کرخه ورودی ۶۸۰۰ مترمکعبی را در ثانیه تجربه کند که این رقم در مخزن سد دز به حدود ۵۳۰۰ مترمکعب در ثانیه رسیده بود که اگر این سدها وجود نداشتند ما باید هم اکنون یک عزای عمومی در سطح کشور اعلام میکردیم.
وی ادامه داد: نباید فراموش کنیم که امروزه حدود ۴۷ هزار سد بزرگ در دنیا در دست بهرهبرداری است که نیمی از این رقم مربوط به چین است و نیمی دیگر از آن هم عمدتاً در کشورهای توسعه یافته همچون آمریکا، فرانسه، کانادا، برزیل، اسپانیا و ژاپن ساخته شده است که در انتهای این لیست نیز کشورهای کره جنوبی و ترکیه قرار گرفتهاند بنابراین کشور ما به تعداد سد و حجم مخازن اصلاً قابل ذکر در میان کشورهای یاد شده نیست.
وزیر نیرو یادآور شد: این مسئله را نیز نباید فراموش کنیم که بخش عمدهای از این سدها در نیمه دوم قرن بیستم ساخته شده است و این کشورها پرونده مهار آبهای سطحی و ایجاد مخازن بزرگ برای کنترل سیلاب و آب تنظیم شده برای کشاورزی و تولید برق را تا پایان قرن بیستم بستهاند.
اردکانیان اضافه کرد: در کشور ما نیز در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی تنها ۱۹ سد ملی در دست بهرهبرداری داشتهایم که این رقم هم اکنون به ۱۷۲ سد بزرگ در دست بهرهبرداری رسیده است. همچنین حجم مخازن سدهای کشور در طی چهار گذشته از حدود ۱۳ میلیارد مترمکعب به ۵۲ میلیارد مترمکعب رسیده است و برق تولیدی از نیروگاههای برقآبی هم از ۱۸۰۰ مگاوات سال ۱۳۵۷ هم اکنون به بیش از ۱۲ هزار مگاوات رسیده است.
وی افزود: حجم شبکههای اصلی آبیاری و زهشکی نیز که در آن مقطع در پایین دست سدها ساخته شده بود، به حدود ۵۵۲ هزار هکتار میرسید که این رقم هم در مقطع کنونی از مرز دو میلیون ۴۰۰ هزار هکتار گذشته است و تنها در مدت زمان فعالیت دولت تدبیر و امید حدود ۲۳۰ هزار هکتار از شبکههای یاد شده آماده شده و در ماههای پیش رو نیز به آنها اضافه خواهد شد که نقش مهمی در مسئله امنیت غذایی دارد.
بر اساس اعلام وزارت نیرو، اردکانیان که در یک برنامه تلویزیونی سخن میگفت، خاطرنشان کرد: به هر حال موضوع سدسازی یک مسئله صفر و یک نیست که یا همیشه کار صحیح و درستی بوده و یا همیشه کار اشتباهی باشد. این نوع نگاه منفی به سدسازی تا حدودی یک برخورد غیرکارشناسانه است که ما نیز به دلیل مشغله زیادی کاری نتوانستهایم به خوبی به این مسئله بپردازیم که اطلاع رسانی صحیحی در این بخش صورت بگیرد که اگر سدهای خوزستان با چنین مخازنی وجود نداشتند امروزه سیلابهای بزرگ این مناطق چه خسارتهای جانی و مالی را میتوانست به همراه داشته باشد.
احداث ۴۰ پروژه شیرینسازی آب دریا در دولت تدبیر و امید
وزیر نیرو گفت: هم اکنون کشور دارای ۷۳ پروژه تأسیسات آب شیرین کن با ۱۵۰ میلیون متر مکعب ظرفیت سالانه بوده که از این تعداد، ۴۰ پروژه با ظرفیت ۲۸۰ هزار متر مکعب در شبانه روز در دولت تدبیر و امید احداث شده است.
رضا اردکانیان افزود: این پروژهها عمدتاً با سرمایهگذاری بخش خصوصی در استانهای هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، مازندران، سمنان، البرز، گلستان، اصفهان، کرمان و ایلام احداث شده و حدود ۹۰ درصد در استانهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان قرار دارند.
وی تصریح کرد: وزارت نیرو برنامه دارد در نواری به عرض یکصد کیلومتر در جنوب کشور، تمرکز را روی نمک زدایی و شیرین کردن آب دریا قرار دهد و مصارف شرب را از این محل به میزان موردنیاز تأمین کند.
اردکانیان تشویق بخش خصوصی را از جمله سیاستهای وزارت نیرو در این زمینه عنوان کرد و افزود: امیدواریم دولت هم در زمینه نیازهای ارزی این پروژهها کمک لازم را صورت ببخشد.
وزیر نیرو با بیان اینکه برای تابستان ۹۸ برنامهای تفصیلی را تدارک دیدهایم تا بتوانیم با همکاری مردم، تابستان را بدون مشکل سپری کنیم، اظهار کرد: ۲۷ پروژه بزرگ احداث نیروگاههای سیکل ترکیبی در دستور کار است و توجه ما تنها به تابستان ۹۸ خلاصه نمیشود، بلکه پروژههایی آغاز شده که در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به بهره برداری خواهند رسید.
وی ادامه داد: در سفر اخیر به شهرستانهای تربت حیدریه و سبزوار در استان خراسان رضوی دو پروژه بزرگ نیروگاه سیکل ترکیبی کلنگزنی شد که بیش از ۱۰۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق این استان اضافه خواهد کرد و با حدود ۴,۰۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری توسط بخش خصوصی اجرا خواهد شد.
صنعت برق عرصهای غرورآمیز از عملکرد جمهوری اسلامی
اردکانیان با بیان اینکه صنعت برق یکی از عرصههای درخشان و غرورآمیز عملکرد جمهوری اسلامی است، افزود: در ۴ دهه پیش فقط ۷۰۰۰ مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاهی داشتیم که امروز این رقم به بیش از ۸۰ هزار مگاوات رسیده و معادل ۱۱.۵ برابر رشد داشته است.
او اضافه کرد: طی سالهای بعد از انقلاب، از ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار مشترک به ۳۶ میلیون مشترک رسیدهایم، تمام شهرها و همه روستاهای بالای ۱۰ خانوار از نعمت برق برخوردارند و با همه کشورهایی که مرز زمینی داریم امکان تبادل انرژی فراهم شده است.
وی اظهار کرد: با کشورهای پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق بیش از ۳۰۰۰ مگاوات امکان تبادل انرژی داریم و این تبادلها با رعایت نیازهایی که خودمان در زمانهای پیک مصرف بار داریم رو به توسعه است.
وزیر نیرو افزود: شرکتهای سازنده تجهیزات برقی داخل در ۴ دهه از ۶۵ شرکت به ۸۷۵ شرکت رسیدهاند. مذاکرات خوبی با کشورهای منطقه صورت گرفته است و درصددیم تا بهعنوان هاب انرژی در منطقه ظاهر بشویم و برق را به یک منبع ارزآور برای کشور تبدیل کنیم.
اردکانیان، صنعت برق را یکی از عرصههای اشتغالزایی وسیع در کشور دانست که بالغ بر ۳۴۵۰ شرکت پیمانکار و مهندسی مشاور مشغول فعالیت در این صنعت است.
وی با اشاره به بدهی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومانی وزارت نیرو به شرکتهای پیمانکار و مهندسان مشاور در صنعت برق گفت: وزارت نیرو در زمره بدهکاران معتبر قرار داشته و بدهیها هر چند با تأخیر، اما قطعاً پرداخت خواهد شد.
وزیر نیرو اضافه کرد: وزارت نیرو، بخش خصوصی و سندیکای صنعت برق دوشادوش یکدیگر در تدارک برنامهای وسیع برای حضور در بازارهای عراق و سوریه و ایجاد مکانیزم چندجانبه برای صادرات برق به کشورهای منطقه هستند.
وی با اشاره به آنچه ملاحظات در صادرات برق خواند، تصریح کرد: طبق آنچه در قراردادها نیز مندرج شده، در مواقع نیاز کشور و اوج بار، به هیچوجه صادراتی نخواهیم داشت، همچنین مبادلات با قیمتهای رسمی صورت خواهد گرفت و طبق قرارداد باید منابع مالی دریافت شود.
اردکانیان خاطرنشان کرد: به عراق از حدود ۱۵ سال پیش تاکنون حدود ۶ میلیارد دلار برق صادر شده که اندکی بیش از ۵ میلیارد دلار دریافت شده و مابقی نیز مطابق برنامه زمانبندی در حال پرداخت است.
انعقاد ۳۲۰ قرارداد خرید تضمینی برق با سرمایهگذاران
وزیر نیرو با اشاره به اینکه از حیث انرژی خورشیدی و بادی ظرفیت بسیار بالایی در کشور وجود دارد، ظرفیت و پتانسیل احداث نیروگاههای بادی را بر اساس مطالعات اولیه تا ۳۰ هزار مگاوات اعلام کرد و افزود: وجود تونلهای باد مناسب، روزهای آفتابی و شدت تابش قابل توجه، ظرفیت خوبی برای ساخت توربینها و تجهیزات لازم برای نیروگاههای بادی و خورشیدی در کشور فراهم است.
وی عامل تحریمها را در جدیتر پرداختن به این موضوع مؤثر دانست و اظهار کرد: در حال حاضر ۳۲۰ قرارداد خرید تضمینی برق با سرمایهگذاران منعقد شده، حدود ۷۰۰ مگاوات ظرفیت نصب شده داریم و تا پایان سال به ۸۰۰ مگاوات خواهد رسید و سعی میکنیم تعهدمان برای رسیدن به ۴ هزار مگاوات را تا پایان دولت دوازدهم عملی کنیم.
اردکانیان افزود: تغییر نرخ ارز باعث شد قیمت تمام شده کاهش یابد و از ۱۳۰۰ یورو در هر کیلووات به ۷۰۰ یورو برسد و موجب شد سودآوری و جذابیت نیروگاههای تجدیدپذیر کماکان باقی بماند.
وی ادامه داد: مجلس هم به درخواست دولت تا این مرحله پاسخ مثبت داده و برای خرید تضمینی در سال ۹۸ منابع ریالی بیشتری پیشبینی شده است.
وزیر نیرو همچنین با اشاره به جهتگیری این وزارتخانه بهسمت نیروگاههای خرد، ظرفیتهای کمتر و تعداد بیشتر تصریح کرد: در این برنامه علاوه بر تأمین انرژی، اهدافی همچون معیشت جایگزین برای مناطق خشک و کمآب کشور بهویژه در شرق و جنوب شرق را دنبال میکنیم.