نفس کار خوب است؛ اما شیوه اجرا اشتباه

با ایجاد رعب و وحشت در کودکان کار به نتیجه مطلوب نخواهند رسید!

رئیس گروه سازمان‌های مردم‌نهاد اداره کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری هرمزگان گفت: بارها با شهردار صحبت کرده‌ایم، من خود به‌شخصه با توجه به اینکه در استانداری مشغول به کار هستم، در کنار آن، در حال انجام یک فعالیت اجتماعی در یکی از مؤسسات مردم‌نهاد در حوزه کودکان کار هستم. بدون شک نحوه اجرای طرح اعلام‌شده درست نیست!

محسن بختیار، عنوان کرد: اولاً جمع‌آوری کودکان کار اشتباه است، زمانی که این کودکان از سطح شهر جمع‌آوری‌شده و درجایی نگهداری می‌شوند مانند زندانیان هستند و تحویل آن‌ها به هر موسسه‌ای مانند بهزیستی بی‌تأثیر است.

وی با بیان اینکه عده‌ای از این کودکان مهاجرانی از کشور افغانستان هستند، افزود: این دسته از کودکان را نمی‌توان به بهزیستی تحویل داد و مسلم است که  بعد از چند روز این کودکان رها خواهند شد.

بختیار ادامه داد: فرض بر اینکه کودکان ایرانی و همچنین پاکسانی‌ها که اخیراً توسط مؤسسات مشکلی بر سر حضورشان وجود ندارد، این کودکان پس از جمع‌آوری به بهزیستی تحویل داده می‌شوند، با این کار متأسفانه کودک احساس زندانی بودن خواهد داشت و در مراحل بعد حتی اگر قرار باشد روانشناسی بیاید تا با آنان صحبت کند و یا آموزشی در این مؤسسات صورت بگیرد و خدماتی برای آنان ارائه شود، هیچ‌گونه تأثیر مثبتی در این کودکان نخواهد داشت بلکه نتیجه عکس نیز به دنبال خواهد داشت.

رئیس گروه سازمان‌های مردم‌نهاد اداره کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری هرمزگان عنوان کرد: کودک در برخورد با این افراد گارد گرفته است و هیچ خدمات را نمی‌پذیرد و متأسفانه اصل اجرای این طرح حداقل برای کودکان کار اشتباه است.

وی با اشاره به اینکه این کودکان و حتی خانواده‌هایشان نه به‌اجبار بلکه باید داوطلبانه به مؤسساتی چون بهزیستی مراجعه کنند، بیان کرد: اگر قرار است به این گروه خدماتی تعلق بگیرد و لازم است از سایر گروه‌ها مانند گروه معتادان و متکدیان جدا شوند، باید و باید این کار به شکل داوطلبانه و توسط خود کودکان و خانواده‌هایشان صورت بگیرد و نه بالاجبار و توسط مأموران شهرداری، آن‌هم همراه با ایجاد رعب و وحشت!

بختیار با اشاره به اینکه روش مأموران شهرداری در جمع‌آوری کودکان کار، چهره بهزیستی را خراب می‌کند، افزود: طی پژوهشی تحت عنوان" ارزیابی رفتارهای پرخطر کودکان خیابانی"  که داشتیم با تعدادی از کودکان کار به‌صورت گروهی یا انفرادی صحبت کردیم، در این پژوهش سؤال "به هنگام حضورتان در سطح شهر از کدام گروه می‌ترسید یا بیشتر از طرف چه گروهی مورد آزار و اذیت واقع می‌شوید؟" را بیان کردیم، نتیجه‌ای که به دست آمد بسیار جالب بود. برخلاف تصورمان گزینه بهزیستی در کنار گزینه‌های مردم، نیروی انتظامی و مأموران شهرداری عمده جواب‌های این کودکان را در برگرفته بود.

رئیس گروه سازمان‌های مردم‌نهاد اداره کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری هرمزگان اظهار کرد: برخلاف تهران که کودکان بیشتر مربوط به خانه‌های تیمی و سازمان‌یافته هستند، در بندرعباس 80 الی 90 درصد کودکان کار در کنار خانواده‌های زندگی می‌کنند.

وی عنوان کرد: در واقع طرحی که شهرداری در حال اجرای آن است برای این است که ابتدا این افراد را جمع‌آوری کنند و سپس آمار تعداد کودکان کار، معتادان و متکدیان را به دست می‌آورند.

بختیار در خصوص اشکالات این طرح نیز افزود: در واقع این تعداد در یک مرحله جمع‌آوری می‌شوند و به سطح شهر بازمی‌گردند، در مرحله بعدی شمارش مجدداً تمام این افراد که در مرحله قبل نیز جمع‌آوری‌شده بودند به همراه افراد جدید در چرخه شمارش و آمارگیری قرار می‌گیرند، پس این روش نمی‌تواند آمار کلی  درستی را به ما بدهد.

وی در پایان گفت: وقتی در کل سال نگاه می‌کنیم سه هزار متکدی جمع‌آوری‌شده است، اما در اصل تعداد کل آنان به 700 الی 800 نفر می‌رسد این مشکلی است که باید برای این طرح اندیشیده شود.

نفس کار خوب است اما شیوه اجرا اشتباه!

یکی از اعضای شورای اسلامی شهر بندرعباس نیز در این خصوص عنوان کرد: نفس کار ارزشمند است علی‌رغم اینکه به نظر می‌رسد واژه جمع‌آوری واژه درستی نباشد اما اگر بحث ساماندهی و توجه به کودکان کار مطرح باشد این اتفاق بسیار خوب است، این موضوع که حضور کورکان کار یا به‌طورکلی معتادان و متکدیان در سطح شهر بار عاطفی بدی را در آن ایجاد می‌کنند اجتناب‌ناپذیر است.

کیانوش جهانبخش، افزود: متأسفانه به علت فضای ناسالم و ناآرام به وجود آمده توسط دستگاه‌هایی که وظیفه  ساماندهی و حتی جمع‌آوری را بر عهده‌دارند با اثرات مخرب روحی و جسمی که دارند، سلامت جسمی و روحی این کودکان را تهدید می‌کند.

وی با بیان اینکه آماری که بهزیستی از تعداد این کودکان ارائه می‌دهد بسیار نگران‌کننده است، عنوان کرد: از طرفی شهروندان توقعی به‌حق و کاملاً به‌جا دارند، هم می‌خواهند در شرایط مطلوب‌تری زندگی کنند و به تحصیل پرداخته ،مشکلات خانواده آنان رفع شود و کودکان دیگر مجبور به کار نشوند و از طرفی اگر قرار است کودکی کار کند باید کاری متناسب با توان جسمی و سن  و روحیات انجام دهد.

جهانبخش ادامه داد: اجرای این طرح اگر صرف جمع‌آوری این افراد اجرا باشد و سایر دستگاه‌های مربوطه همکاری نکنند، نتیجه مطلوب به دست نخواهد آمد، در واقع دستگاه‌ها و جامعه  وظیفه و رسالتی در قبال این کودکان دارند.

این عضو شورا شهر همچنین گفت: شهرداری به‌عنوان یکی از این دستگاه‌ها وظیفه خود را انجام می‌دهد، ما نیز به‌عنوان نماینده مردم از هر طرحی که به ایجاد شرایط مطلوب‌تری برای زندگی و معیشت این کودکان کمک کند، حمایت می‌کنیم اما ابتدا باید دید که شهرداری چه برنامه‌ای دارد و شکل تعامل آن با دستگاه‌های مربوطه به چه صورتی است، چیزی که مسلم است این است که تنها جمع‌آوری این گروه، نمی‌تواند نتیجه مطلوبی داشته باشد.

وی اظهار کرد: افزایش این کودکان نشان‌دهنده اوضاع نا به سامان اقتصادی است و برای کشور آژیر خطری است. همان‌گونه که می‌دانیم روزبه‌روز بر تعداد این کودکان افزوده می‌شود و این نشان‌دهنده یک بحران جدی در جامعه است.

جهانبخش بیان کرد: در سطح کلان ملی باید به این موضوع و هشدار توجه شود و مسئولان و دستگاه‌ها این بحران را در دستور کار خود قرار دهند تا کمتر شاهد بروز بحران‌های اجتماعی که رو  به‌سوی ایجاد بحران‌های هویتی، امنیتی و بهداشتی دارد و اثر می‌گذارد، باشیم. البته این موضوع تنها مختص شهر بندرعباس نیست  اما می‌توان یکی از دلایل افزایش تعداد این افراد در این بازه زمانی شرایط آب و هوایی این شهر برشمرد.

وی با اشاره به اینکه  دستگاه‌ها تقصیر را به گردن یکدیگر نیندازند، عنوان کرد: بعضی از دستگاه‌ها تکلیف قانونی دارند اما دلیل نمی‌شود مسئولیت اجتماعی سایر دستگاه‌ها فراموش شود.

وی در پایان گفت: با استفاده و دعوت به همکاری از بنگاه‌های اقتصادی و صنعتی در استان و هم سویی لازم مجموعه‌های خیریه امیدواریم کمتر شاهد چنین پدیده‌های دردآور باشیم.

دانش و اطلاعات لازم برای جمع‌آوری کودکان کار در بندرعباس وجود ندارد!

عضو هیأت مؤسس موسسه‌ای مردم‌نهاد نیز در این خصوص اظهار کرد: کودک کار در کنار متکدی و معتاد جمع‌آوری می‌شود و یک‌رویه‌ی برخورد برای هر گروهی انجام می‌شود این نشان می‌دهد که اساساً بعد اطلاعاتی لازم در ارتباط با کودک کار وجود ندارد.

ساره عباسلو، عنوان کرد: موضوعی  که باعث بحرانی شدن این خبر حداقل برای مؤسسات مردم‌نهاد حامی کودکان شد این است که کودک کار به‌هیچ‌وجه سطح زندگی، درک احساسات برابری با متکدی معتاد و خیابان‌گرد ندارد و نمی‌توان با یک برخورد و شیوه یکسان با این گروه‌ها رفتار کرد.

وی افزود: در تمام این اخبار یک نکته اشتباه وجود دارد آن‌هم این است که این کودکان متعلق به خانه‌های تیمی می‌باشند، به‌شخصه مدت دو سال است که در این زمینه در حال فعالیت هستم و جمعیت امام علی(ع) نیز به مدت چهار سال در این زمینه در حال فعالیت است، در تمام این سال‌ها کودکی که متعلق به خانه‌های تیمی‌باشد وجود نداشته است و این کودکان غال با از یک محله هستند.

عباسلو با اشاره به اینکه مردم می‌گویند این کودکان‌ همگی باهم با یک ماشین به فلان مکان آمدند، بیان کرد:  مسلماً کودکان از یکجایی باهم می‌آیند و کار می‌کنند، هر گروه از کودکانی که شما در مکان‌های خاصی مانند چهارراه‌ها می‌بینید، هم‌محله‌ای هستند و رفت‌وبرگشت آنان اغلب به‌واسطه یکی از اعضای محله است.

وی اظهار کرد: درآمد این کودکان عموماً برای خانواده‌هایشان است شاید درصد خیلی کمی در بندرعباس مربوط به خانه‌های تیمی می‌باشند، اما تاکنون این مورد را ندیده‌ام.

عباسلو بیان کرد: حضور این کودکان و کار آنان به دلیل ضعف شدید معیشتی و فرهنگی خانواده‌ها به وجود می‌آید، این درامدها یا به خانواده‌ها تحویل داده می‌شوند و یا خود کودکان آن را نگه می‌دارند.

وی با اشاره به اینکه "شهرداری چرا یک رفتار اشتباه را تکرار می‌کند؟"، گفت: اینکه وقتی یک مأمور  بچه‌ای را با هول و هراس  می‌گیرد چه اتفاقی بعدازآن می‌افتد و آیا رسیدگی می‌شود؟ و  آیا روانشناس او را معاینه می‌کند؟ بسیار مهم است. تجربه به ما ثابت می‌کند جواب سؤالات خیر است. در مواقعی این کودکان حتی آزار جسمی نیز می‌بینند. ضمن اینکه ترس و وحشتی که در این پروسه برای کودکان ایجاد می‌شود، باعث می‌شود اجتماع ستیز و اجتماع گریز بار بیایند و در نتیجه سمت‌وسوی بزه‌کاری و ناهنجاری‌های اجتماعی کشیده شوند.

عباسلو بیان کرد: با انجمن‌های کشوری بزرگ کشوری ارتباط داریم و می‌دانیم که این رویه برخورد با کودکان کار اشتباه است.

وی در خصوص آماری که از طرف معاون سیاسی، امنیتی استانداری هرمزگان که تعداد کودکان کار را 700 نفر اعلام‌شده ‌است، گفت: همچنین 400 کودک کار طبق  آمار سه سال پیش جمعیت امام علی از کودکان کار است و قطعاً در این سال‌ها این تعداد بیشتر شده است.

این عضو هیات مدیره بیان کرد: با توجه به اینکه تحصیل اتباع نیز در بندرعباس آزادشده است و اکثراً در این خانواده‌ها فقر معیشتی و فرهنگی نیز شایع است باعث می‌شود آمار کودکان کار در این شهر افزایش و پیشرفت کند. ما در محله‌ها می‌بینیم که آمار تصاعدی بالا می‌رود و اگر این موضوع را به‌کل شهر تعمیم دهیم، قطعاً افزایش آن را خواهیم دید.

عباسلو در خصوص ظرفیت پذیرش کودکان در این موسسه گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه به‌تازگی موفق شده‌ایم مکانی ثابت برای مدرسه کودکان آماده کنیم فعلاً ظرفیت پذیرش 50 کودک کار را داریم و اگر حمایت مردم و مسئولان باشد، قطعاً این تعداد به 150 نفر افزایش خواهد یافت همان‌طور که می‌دانید تغییر فرهنگ و آموزش هزینه زیادی دارد.

جمع‌آوری کودکان با معتادان و متکدیان صورت نمی‌گیرد

معاون خدمات شهری شهرداری بندرعباس نیز در پاسخ به سؤالات مطرح‌شده عنوان کرد: این طرح فاز به فاز انجام می‌شود و این‌گونه نیست که طبق گفته‌ها معتادان و متکدیان با کودکان کار یکجا جمع‌آوری شوند.

اسماعیل موحدی نژاد، بیان کرد: در فاز اول که جمع‌آوری معتادان بوده است، تعداد 550 نفر در مدت سه روز جمع‌آوری شد، در این فاز چند کار انجام می‌دهیم ابتدا غربالگری و سپس انتقال تعداد 150 نفر معتاد متجاهر به کمپ ماده 16  و همچنین بازگشت ما بقی این تعداد به شهرهای خود.

وی افزود: صحبتی با سازمان حمل‌ونقل بار و مسافر شده است، قرار است اتوبوسی برای بازگرداندن این افراد به شهرهای خود در اختیار ما قرار دهند تا هم موردحمایت خانواده‌هایشان قرار بگیرند و هم بحث درمانی موردنظر در شهر خودشان صورت بگیرد.   

موحدی نژاد ضمن تشکر از معاون پیشگیری اداره کل دادگستری استان به جهت همکاری‌های این دستگاه عنوان کرد: آقای احمدی منش هماهنگی با دادستان‌های شهرهای مقصد معتادان داشته است. هم‌چنین از سازمان بهزیستی، فرماندهی انتظامی استان، فرمانداری و استانداری به دلیل همکاری‌شان متشکر هستیم.

وی اظهار کرد: فاز دوم این طرح مربوط به جمع‌آوری متکدیان است و کودکان کار به‌هیچ‌عنوان با این افراد جمع‌آوری نمی‌شوند.

معاون خدمات شهری شهرداری بندرعباس افزود: بعد از متکدیان مرحله جمع‌آوری کودکان کار اجرا می‌شود. این کودکان  پس از جمع‌آوری در یک مکان با حضور نماینده بهزیستی، از خانواده‌ها، دعوت می‌شود و تعهد می‌دهند و سپس این کودکان به آغوش خانواده بازمی‌گردند.

موحدی نژاد با بیان اینکه تعدادی از این کودکان از اتباع غیر ایرانی هستند، عنوان کرد: این موضوع دو حالت دارد یا دارای مجوز حضور در ایران و کار در بندرعباس هستند که در این صورت به همان شکل تعهد می‌دهند و به آغوش خانواده بازمی‌گردند و  یا مجوز ندارند و با هماهنگی‌های لازم با خانواده‌شان به کشور خود بازمی‌گردند.  

وی با اشاره به اینکه جمع‌آوری قلیان فروش‌ها در معابر عمومی نیز یکی از فازهای این طرح است، بیان کرد: اجرای این طرح نیز قبل از جمع‌آوری معتادان بوده است و در نوار ساحلی از هتل هما تا بوستان ورزش به مدت 3 ماه در حال اجرا است.