آیا جهان در برابر همه‌گیری آنفلوآنزا آماده است؟

به گزارش پایگاه خبری راد،  این درحالیست که آنفلوآنزای فصلی سالانه به فوت ۶۵۰ هزار نفر منجر می‌شود؛ به همین دلیل تزریق واکسن آنفلوآنزا بسیار حائز اهمیت است و تزریق آن بخصوص به کودکان، افراد مسن، زنان باردار یا بیمارانی با سیستم ایمنی حساس و آسیب‌پذیر توصیه می‌شود.

ویروس آنفلوآنزا پیوسته در حال جهش یافتن است تا از حملاتِ سیسم ایمنی بدن در امان بماند. زمانیکه ویروس جدیدی مشاهده می‌شود که بتواند به راحتی افراد را آلوده ساخته و بین مردم شیوع پیدا کند و همچنین بیشتر افراد در برابر آن مصونیت نداشته باشند، بیماری همه‌گیر می‌شود.

دکتر "ونکینگ ژانگ"، مدیر برنامه جهانی آنفلوآنزا در سازمان جهانی بهداشت (WHO) در این رابطه می‌گوید: همه‌گیر شدن ویروس جدید آنفلوآنزا قطعی است. اما زمان دقیق آن مشخص نیست و در مورد نوع آن و شدت بیماری داده‌ای وجود ندارد. این عدم قطعیت، آنفلوآنزا را نسبت به بسیار دیگری از پاتوژن‌ها متفاوت می‌سازد.

۲۰۱۸ میلادی صدمین سالگرد یکی از فاجعه‌بارترین بحران‌های سلامت عمومی در تاریخ مدرن است. در سال ۱۹۱۸ همه‌گیری آنفلوآنزا که با نام آنفلوآنزای اسپانیایی شناخته شد، تلفات چشمگیری به جا گذاشت.

شدت و سرعت گسترش همه‌گیری آنفلوآنزا در سال ۱۹۱۸ غیر قابل تصور بود به گونه‌ای که یک سوم جمعیت کره زمین به آن دچار شدند و زمانیکه این همه‌گیری بعد از دو سال متوقف شد بیش از ۵۰ میلیون نفر جان خود را از دست دادند.

پاتوژن‌ها و عوامل بیماری‌زا فراتر از مرزهای ملی، طبقات اجتماعی و وضعیت اقتصادی گسترش پیدا می‌کنند. درحالیکه معمولا بیماری آنفلوآنزا در افراد بسیار جوان و حتی افراد مسن کشنده‌تراست، همه‌گیری ویروس آنفلوآنزا در سال ۱۹۱۸ به طور غیرمعمولی در میان مردان ۲۰ تا ۴۰ ساله کشنده و مرگبار بود.

در عین حال همه‌گیری بیماری بر عملکردهای اجتماعی و اقتصادی جوامع تاثیر می‌گذارد و می‌تواند سیستم سلامت کشور، منابع و نیروی انسانی حوزه سلامت را مختل کند.

از سوی دیگر همه‌گیری آنفلوآنزا همچون بسیاری دیگر از بیماری‌ها بیشترین آسیب را متوجه مردم فقیر و حاشیه‌نشین می‌کند. در مطالعه‌ای که با هدف ارزیابی تاثیرات بالقوه همه‌گیری احتمالی بیماری‌ها همچون آنفلوآنزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ در جهان مدرن انجام گرفت مشخص شد کشورها و مناطقی که از حداقل آمادگی در برابر این همه‌گیری برخوردارند بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.

هرچند جهان نسبت به ۱۰۰ سال قبل بسیار تغییر کرده‌ است. بر خلاف جهانی که سال ۱۹۱۸ تحت تاثیر همه‌گیری آنفلوآنزا قرار گرفت، اکنون بشر به ضد ویروس‌ها، واکسن‌ها، تست‌های تشخیصی و تکنیک‌های کنترلی مدرن مجهز است. اکنون بشر بیش از گذشته توانایی دارد تا تاثیرات بیماری‌ها را کاهش داده، جان انسان‌ها را حفظ کرده و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی ناشی از امراض را تقلیل دهد. اما بدیهی است که تلاش‌های کشورها برای آمادگی در برابر آن‌ها باید حفظ شود.

همه‌گیریِ آنفلوآنزا غیرقابل پیش‌بینی است. در یک مورد شیوع بیماری که سال ۱۹۵۷ در سراسر جهان اتفاق افتاد، یک میلیون نفر فوت کردند. این بیماری در چین آغاز شد اما در تمام جهان گسترش یافت. در سال ۱۹۶۸ همه‌گیری دیگری اتفاق افتاد که یک تا سه میلیون کشته برجا گذاشت. در سال ۲۰۰۳ میلادی ویروس H5N1 یا آنفلوآنزای پرندگان نشان داد چگونه ویروس از حیوان به انسان منتقل می‌شود اما همه‌گیر نشد چرا که امکان انتقال آن از انسان به انسان وجود نداشت.

در سال ۲۰۰۹ همه‌گیری ویروس آنفلوآنزای خوکی H1N1 در مکزیک آغاز شد و به سرعت به بیش از ۲۱۴ کشور گسترش پیدا کرد. گفته شده بین ۱۰۵ تا ۳۹۵ هزار نفر بر اثر این بیماری جان باختند.

دکتر ژانگ خاطر نشان کرد: همه‌گیری آنفلوآنزا چالش جدی در حوزه سلامت عمومی است که بشر قادر به پیشگیری یا ریشه‌کن ساختن آن با در نظر گرفتن فناوری و دانش موجود نیست. از سوی دیگر همه‌گیری آنفلوآنزای فصلی فرصتی را برای آمادگی در برابر همه‌گیری بعدی این بیماری فراهم می‌سازد.

به گزارش سایت اطلاع‌رسانی سازمان جهانی بهداشت، امروزه، کمتر از نیمی از تمامی کشورها دارای برنامه ملی آماده‌سازی در برابر همه‌گیری آنفلوآنزا هستند که از میان آن‌ها تعداد کمی برنامه‌ها و طرح‌های خود را بر اساس آموخته‌های بدست آمده از سال ۲۰۰۹  به روز رسانی کرده‌اند. همچنین کشورهایی با میزان درآمد پایین با مشکل کمبود منابع برای اعمال و اجرای برنامه‌های آمادگی در برابر همه‌گیری بیماری‌ها دست به گریبان هستند.