نماد برتر- مدیر شرکت دولتی با اعلام دلایل سهم اندک و ۲۰ درصدی ایران از ظرفیت بهرهبرداری معادن، انتقاداتی از مقاومتهای معنادار مردم و نخبگان مطرح کرد.
به گزارش پایگاه خبری
نماد برتر،رضا دستجردی عضو هیاتمدیره شرکت دولتی تهیه و تولید مواد معدنی ایران با انتشار مطلبی با عنوان "غربت معدن در ایران" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: ایران ۵ و یک درصد منابع زیرزمینی و جمعیت جهان و یک درصد مساحت دنیا را دارد و پنجمین کشور از لحاظ تنوع مواد معدنی به شمار میآید. همچنین متوسط ضریب اشتغال غیرمستقیم بخش معدن در جهان، ۷ نفر است و نسبت به بخشهای کشاورزی، آموزش، گردشگری و بانکداری بیشترین اشتغال غیرمستقیم را ایجاد میکند.
علاوه بر آن سهم ایران از اشتغال مستقیم و غیرمستقیم جهانی نیز حدود ۲. ۵ درصد (۲۰۰ میلیون نفر) است. با این همه جالب است که تاکنون توجه لازم به این مقوله نشده و در مقابل مقاومتهای معناداری از طرف مردم و نخبگان برای بهرهبرداری از این ثروت سرشار رخ داده است !
این در حالی است که بر اساس استاندارد جهانی، ایران تنها از ۲۰ درصد ظرفیت بهرهبرداری کرده که قدمتی طولانی دارد. کشفیات حکایت از آن دارد اما علل و عوامل این فاصله زیاد بهرغم آن قدمت و این همه منافع سرشار و در آمیزی زندگی با معدن و صنایع معدنی در عصر حاضر چیست؟! چرا هنوز شاهد وضعیت غیرقابل درک این حوزه هستیم؟
قطعا مرارتها و مخاطرات معدنکاری از عوامل بازدارنده برای جلب همکاری عدهای در این حوزه بوده اما عامل اصلی این غربت را شاید بتوان در نیات و سیاستهای سیاستمداران و رهبران فرامرزی بررسی کرد.
نیاز مبرم جهان امروز خصوصا کشورهای صنعتی به مواد خام و اولیه از یک طرف و ذخایر عظیم ایران از طرف دیگر از جمله دلایلی است که باعث دور نگه داشتن عموم از واقعیات جذاب و ارزشمند این عرصه شده تا سرمایههای طبیعی بیسر و صدا به صورت خام صادر شود و از قبل آن عدهای معدود به نان و نوایی رسیده و سود اندکی حاصل از خامفروشی امکان مدیریت و صیانت از محیط زیست و تامین منافع مردم ساکن حواشی معادن و ایجاد زیرساختهای لازمه را نیز برای دولت و فعالان ممکن و میسر نسازد.
متاسفانه مصرف انرژی ارزان، تخریب محیطزیست و نارضایتی عمومی در راستای تامین منافع خارجی ماحصل واقعیتهای امروز فعالیتهای معدنی شده و این غفلت تا آنجا گسترش یافته که شاهدیم بسیاری از فرزندان نخبه در انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل آینده، معدن را در اولویتهای آخر قرار داده یا بسیاری از نخبگان با استناد به دغدغههای محیط زیستی اساسا ورود به این حوزه حیاتی را مردود و خلاف منافع ملی برشمردهاند و در بسیاری از مناطق مقاومتهای مردمی سازماندهی شده است.
از این منظر ارکان حاکمیت از دولت و مجلس و قوه قضائیه لازم است با ورود جدی و موثر و اتخاذ تدابیر مناسب، ایجاد تسهیلات ویژه به علاقهمندان، ایران را برای بهرهگیری شایسته از این سرمایه بزرگ خدادادی آماده سازند. در این ارتباط امروزه متولیان بخش فرهنگ و آموزش در سطح جهان در تدوین آییننامهها و سرفصلهای آموزشی از سطوح ابتدایی تا مراکز آموزش عالی برای درک و شناخت عمومی از ظرفیتها و فرصتهای مهم ملی با شیواترین و موثرترین شیوهها در پی ارتقای سطح دانش و معلومات و آگاهیبخشی عمومی برآمدهاند.
پرواضح است که مقوله آموزش یکی از ارکان اولیه توسعه جوامع به شمار میرود و از همین رهگذر است که عزمی عمومی برای همکاریهای جدی و مشارکت بالا و مورد نیاز ایجاد میشود. بررسی ساختار و نظامات آموزشی ممالک توسعهیافته بیانگر آن است که آگاهیبخشی از سطوح پیشدبستانی مورد توجه برنامهریزان این کشورها بوده است.
خوشبختانه در حوزه معدن فرصتهای بیشماری از عمومیسازی فضاهای جذاب و پرهیجان معدنی برای توریستها، تهیه و تولید سنگهای قیمتی، ایجاد مراکز زمین درمانی در اعماق زمین تا تهیه و استحصال فلزات ارزشمندی چون آهن و مس و آلومینیوم وجود دارد که خوراک صنایع بزرگ امروزی به شمار میروند و به تنهایی میتواند تامینکننده شغل و کار و درآمد جمعیت جوان شود.
در این میان و در کنار آگاهیبخشی و فرهنگسازی، ایجاد زیرساختها، بهرهگیری از فناوریهای به روز، تمهیدات محیطزیستی، جلب رضایت و مشارکت موثر مردم نواحی مناطق معدنخیز از جمله ضروریات ممکن و عملی به شمار میرود.